Opodatkowanie działalności gospodarczej

Bez względu na to czy działalność gospodarcza za granicą jest prowadzona poprzez polską firmę czy też poprzez firmę zarejestrowaną za granicą, należy pamiętać, że osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, również od tych osiągniętych za granicą. Zasadę tę stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, z reguły stanowią, że zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim umawiającym się państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim umawiającym się państwie, jednak tylko do takiej wysokości, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Jeżeli zatem działalność przedsiębiorstwa jednego z umawiających się państw w drugim umawiającym się państwie nie jest prowadzona za pośrednictwem zakładu, to umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowią, że zyski tego przedsiębiorstwa są opodatkowane tylko w państwie jego siedziby. Dopiero istnienie zakładu w drugim umawiającym się państwie daje temu drugiemu państwu prawo opodatkowania zysków zakładu. Powstanie zagranicznego zakładu polskiego rezydenta podatkowego w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną w innym kraju daje zatem temu drugiemu krajowi prawo opodatkowania dochodów polskiego podatnika uzyskiwanych za pośrednictwem zakładu (pomimo tego że podatnik ten nadal pozostaje polskim rezydentem podatkowym).

Na przykładzie widać, że istnienie zakładu ma podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego, czy zyski polskiego przedsiębiorstwa podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, czy mogą być również opodatkowane w Niemczech.

Zakład zagraniczny jest pojęciem stworzonym wyłącznie na potrzeby międzynarodowego prawa podatkowego. Definicja zakładu zagranicznego została wprowadzona w Modelowej konwencji OECD, a następnie przeniesiona do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ponadto definicja zakładu zagranicznego znajduje się również w słowniczku do ustawy o PIT.

Polski przedsiębiorca prowadzący działalność zagraniczną przez zakład, powinien respektować przepisy wewnętrzne danego państwa, np. zarejestrować zakład dla celów podatkowych, prowadzić księgi rachunkowe dla zakładu zgodnie z przepisami danego państwa, wpłacać zaliczki oraz składać roczne zeznania podatkowe.