Korekta kosztów o stan zapasów towarów dokonana na dzień bilansowy oraz jej rozliczenie w roku następnym

Wydatki na zakup towarów odpisujemy w koszty na dzień ich zakupu. Ponieważ zaliczki na podatek opłacamy w formie uproszczonej, dotychczas nie dokonywaliśmy korekt kosztów. Jak powinno wyglądać ujęcie takiej korekty na dzień bilansowy? Co zrobić ze stanem zapasów w kolejnym roku obrotowym?

Możliwość stosowania uproszczonej ewidencji zapasów wprowadza art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Jak wynika z tego przepisu, kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, może podjąć decyzję o odpisywaniu w koszty wartości:

a) materiałów i towarów - na dzień ich zakupu,

b) produktów gotowych - w momencie ich wytworzenia.

Stosowanie tego uproszczenia łączy się z obowiązkiem ustalenia stanu, zaliczonych bezpośrednio do kosztów składników aktywów, ich wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

Ustalenie stanu zapasów na dzień bilansowy następuje, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, drogą spisu z natury przeprowadzonego w ostatnim dniu roku obrotowego. Co istotne, w tym przypadku nie ma zastosowania art. 26 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, mówiący o tym, że termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację składników aktywów rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku.

Przepis ten wprost wyłącza bowiem taką możliwość w odniesieniu do produktów gotowych, produktów w toku oraz materiałów i towarów odpisywanych w koszty na dzień ich zakupu/moment wytworzenia.

W księgach rachunkowych wartość zakupionych towarów odpisanych w koszty na dzień ich zakupu można ujmować w sposób następujący:

Można również przyjąć rozwiązanie, zgodnie z którym na koniec kolejnego okresu rozliczeniowego, na podstawie spisu z natury, doksięgowywana jest jedynie wartość zmniejszenia lub zwiększenia stanu zapasów.

Księgowania na 31 grudnia 2017 r.:

Księgowania na 1 stycznia 2018 r.:

Księgowania na 31 grudnia 2018 r.:

Zwróćmy uwagę, że zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, dla celów podatku dochodowego, przedmiotowych korekt należy dokonywać w każdym okresie, za który ustalana jest zaliczka na podatek dochodowy (miesięcznie lub kwartalnie). Z możliwości korygowania kosztów o wartość niezużytych materiałów oraz niesprzedanych towarów i wyrobów gotowych raz w roku (czyli na ostatni dzień roku obrotowego) mogą skorzystać jedynie jednostki opłacające - tak jak Czytelnik - zaliczki na podatek dochodowy w formie uproszczonej.