Do wyceny rozchodu waluty z konta walutowego nie stosuje się kursu historycznego

Podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy prowadząc ten rodzaj ewidencji podatkowej, może do rozchodu waluty obcej z rachunku walutowego stosować kurs historyczny (z dnia jej wpływu)? Jeśli nie, to czy jest obowiązek rozliczania różnic kursowych od własnych środków walutowych?

Podatnik nie może stosować tzw. kursu historycznego, tj. kursu waluty z dnia jej wpływu. Podatnicy mają obowiązek ustalania różnic kursowych od własnych środków walutowych.

Podatnicy ewidencjonujący zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów mają obowiązek ustalania różnic kursowych zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 24c updof. Przy czym podatnicy posiadający rachunki walutowe ustalają różnice kursowe od własnych środków pieniężnych. Powstają one - na podstawie art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updof - gdy faktycznie zastosowane kursy wpływu i wypływu waluty z rachunku są różne.

W przypadku braku kursu faktycznie zastosowanego, zarówno wpływ waluty, jak i jej rozchód wycenia się według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień, co wynika z art. 24c ust. 4 updof.

Kolejności wyceny rozchodowanych z rachunku walutowego środków pieniężnych dokonuje się według jednej z metod stosowanych w rachunkowości, tj. metody FIFO (pierwsze przyszło - pierwsze wyszło), LIFO (ostatnie przyszło - pierwsze wyszło) lub kursów średnioważonych (przeciętnych). Co istotne, wybranej metody nie można zmieniać w trakcie roku podatkowego (por. art. 24c ust. 8 updof).

Różnice kursowe podlegają wpisowi do podatkowej księgi przychodów i rozchodów w dacie ich zrealizowania. Dodatnie różnice kursowe wpisuje się w kolumnie 8 "pozostałe przychody", natomiast ujemne różnice kursowe - w kolumnie 13 jako "pozostałe wydatki".

Ministerstwo Finansów odpowiadając na pytanie zadane przez nasze Wydawnictwo, w piśmie z 16 kwietnia 2012 r. potwierdziło, że rozchodu środków z rachunku walutowego nie można wycenić po kursie, po jakim ta waluta wpłynęła na rachunek walutowy lub po jakim została nabyta. W piśmie tym czytamy m.in.: "Analiza (...) przepisów (art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updop - przyp. red.) prowadzi do wniosku, że dla ustalenia różnic kursowych należy uwzględniać kursy walut z dwóch dni: dnia wpływu i dnia wypływu. Przepisy zatem nie pozwalają, w przypadku wypływu (rozchodu) waluty z rachunku walutowego, na stosowanie kursu waluty z dnia jej wpływu. Taka bowiem konstrukcja podważałaby sens obliczania różnic kursowych od środków własnych na rachunku, gdyż różnice te, ze względu na stosowanie jednego kursu waluty, zawsze byłyby neutralne podatkowo". Pismo dotyczyło podatników podatku dochodowego od osób prawnych, jednak z uwagi na identyczne zasady ustalania różnic kursowych uregulowane w obu ustawach o podatku dochodowym, wyjaśnienie to może być stosowane również przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (w tym prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów).