Straty w środkach trwałych spowodowane zdarzeniem losowym

W wyniku zalania spowodowanego ulewą całkowitemu zniszczeniu uległy środki trwałe znajdujące się w siedzibie firmy. Czy stratę z tego tytułu mogę uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów, jeżeli za poniesione szkody otrzymam odszkodowanie od firmy ubezpieczeniowej?

Otrzymanie odszkodowania nie wpływa na możliwość rozliczenia w kosztach podatkowych strat w środkach trwałych. Czytelnik niezamortyzowaną część wartości początkowej zniszczonych środków trwałych może uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów, natomiast wartość otrzymanego odszkodowania powinien zaliczyć do przychodów.

Całkowite zniszczenie środków trwałych w wyniku ulewy powoduje, że stały się one niezdatne do dalszego użytkowania w prowadzonej działalności gospodarczej. Datę oraz przyczynę likwidacji tych środków trwałych Czytelnik powinien odnotować w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Stosownie do art. 22 ust. 1 updof, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Z kolei, jak wynika z:

• art. 23 ust. 1 pkt 5 updof - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat m.in. w środkach trwałych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 updof,
   
• art. 23 ust. 1 pkt 6 updof - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Z przepisów tych wynika, że kosztem podatkowym są straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, w części w jakiej nie zostały one zamortyzowane, o ile środki te nie utraciły przydatności w wyniku zmiany rodzaju prowadzonej działalności. Aby jednak taka strata mogła być ujęta w kosztach podatkowych, jej powstanie nie może być wynikiem zaniedbań podatnika i braku należytej staranności w celu jej zapobieżenia. Czytelnik może zatem uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów niezamortyzowaną część wartości początkowej środków trwałych zniszczonych całkowicie w trakcie ulewy, o ile nie przyczynił się on w jakikolwiek sposób do powstania tych zniszczeń, np. nie zostawił w siedzibie firmy otwartego okna.

Należy zauważyć, że na gruncie powołanych przepisów o stracie w środkach trwałych okoliczność czy za poniesione szkody podatnik otrzyma odszkodowanie, czy go nie otrzyma, jest bez znaczenia. Przepisy nie uzależniają bowiem prawa do uwzględnienia straty w kosztach od okoliczności otrzymania tego odszkodowania.