Ujawnienie środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie

Czy spółka z o.o. może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie wiele lat temu i niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a ujawnionego podczas inwentaryzacji?

Spółka może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych nabytych nieodpłatnie, jeżeli z tego tytułu rozpoznała przychód podatkowy. Natomiast nie ma prawa do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych nabytych nieodpłatnie, w sytuacji gdy nie był wykazany przychód z tytułu nieodpłatnego nabycia.

Ujawniony środek trwały, nieobjęty dotychczas ewidencją środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wprowadza się do tej ewidencji. Amortyzację rozpoczyna się od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia go do ewidencji. Wynika to z art. 16d ust. 2 i art. 16h ust. 1 pkt 4 updop.

Wartość początkową ujawnianego środka trwałego ustala się na zasadach ogólnych określonych w art. 16g ust. 1 updop. W razie nabycia w nieodpłatny sposób wartością początkową będzie wartość rynkowa z dnia nabycia (chyba, że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości).

Wprowadzenie ujawnionego środka trwałego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie skutkuje powstaniem przychodu. Przychód podatkowy mógłby powstać, gdyby w wyniku dokonanej inwentaryzacji zostało ustalone, że składnik majątku ujawniony jako środek trwały został nabyty nieodpłatnie, a przychód z tego tytułu nie został ustalony. Przy czym moment ujawnienia środka trwałego nie zmienia daty powstania tego przychodu. Jeżeli składnik majątku został nabyty nieodpłatnie, przychód powinien być odniesiony do okresu, w którym składnik ten został nabyty.

Jeżeli jednak w stanie faktycznym, którego dotyczy pytanie, spółka otrzymała przedmiotowy środek trwały w roku, za który zobowiązanie podatkowe już się przedawniło, to należy mieć na względzie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. a tiret pierwsze updop. Przepis ten stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw. Z regulacji tej wynika, że wystąpienie przychodu jest warunkiem koniecznym, aby odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych nieodpłatnie mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Jeżeli zatem spółka w momencie nieodpłatnego otrzymania przedmiotowego środka trwałego nie ustaliła przychodu, a teraz z powodu upływu okresu przedawnienia nie może wykazać przychodu podatkowego za tamten okres i skorygować zeznania podatkowego, to odpisy amortyzacyjne od ujawnionego środka trwałego nabytego nieodpłatnie nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu.