Odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy

Spółka jawna dokonała sprzedaży złomu kontrahentowi zagranicznemu. Po dwóch miesiącach poinformował on, że dostarczony towar to w 3/4 piach i 1/4 złom. Kontrahent domaga się odszkodowania. Czy wypłacone odszkodowanie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Odszkodowanie wypłacone z tytułu nienależytego wykonania umowy nie może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku nienależytego wykonania zobowiązania (umowy), sprzedawca może ponosić odpowiedzialność w oparciu o przepisy o rękojmi za wady, bądź na zasadach ogólnych z art. 471 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z kolei jak stanowi art. 361 K.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W rozpatrywanym przypadku podatnik umówił się z kontrahentem na sprzedaż złomu. Okazało się jednak, że oprócz złomu przesyłka zawierała piach. Wobec nienależytego wywiązania się z umowy kontrahent zażądał odszkodowania.

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 22 ust. 1 updof, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powołanego art. 22 ust. 1 updof wynika, że nawet wówczas, gdy wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, czy zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodu, to nie może za taki koszt zostać uznany, gdy stoją przeciwko temu uregulowania zawarte w art. 23 updof. Według art. 23 ust. 1 pkt 19 updof, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Nie można bowiem kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków będących następstwem niewłaściwego działania. Zatem spółka, która nie wywiązała się z zawartej umowy i w związku z tym zobowiązana została do uiszczenia odszkodowania, nie ma prawa kwoty wypłaconego odszkodowania zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.