JPK_VAT przy ręcznym prowadzeniu ewidencji VAT i u podatników zwolnionych z VAT

Od 1 stycznia br. obowiązki w zakresie Jednolitego Pliku Kontrolnego (dalej: JPK) dotyczą małych i średnich przedsiębiorców, którzy są obowiązani do przekazywania informacji o ewidencji VAT w postaci JPK (dalej: JPK_VAT). Przypomnijmy, iż ta grupa przedsiębiorców miała obowiązek sporządzić pierwszą informację JPK_VAT za styczeń 2017 r. i przekazać ją Ministrowi Finansów do 27 lutego 2017 r. (25 lutego 2017 r. przypadł w sobotę).

Obowiązek przesyłania JPK_VAT nie dotyczy już tylko mikroprzedsiębiorców, którzy zostaną do tego zobowiązani od 1 stycznia 2018 r. Natomiast duże podmioty przekazują JPK_VAT od 1 lipca 2016 r.

Nałożenie na przedsiębiorców obowiązków związanych z Jednolitym Plikiem Kontrolnym (dalej: JPK) wywołało wiele pytań, począwszy od najistotniejszego z nich, czyli właściwego ustalenia statusu przedsiębiorcy (od którego uzależniono termin objęcia podmiotów obowiązkami w zakresie JPK), poprzez bardziej szczegółowe, dotyczące poszczególnych struktur JPK. W związku z wątpliwościami związanymi z przekazywaniem JPK_VAT wystąpiliśmy po raz kolejny z zapytaniami do Ministerstwa Finansów o wyjaśnienie niektórych kwestii.

Obowiązek przekazywania danych w formie JPK dotyczy przedsiębiorców prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. Dlatego pojawiła się wątpliwość, czy podatnik prowadzący ręcznie ewidencję VAT (uznaną za księgę podatkową - art. 3 pkt 4 Ordynacji podatkowej) ma obowiązek przesyłania JPK_VAT, jeżeli księgi rachunkowe prowadzi komputerowo.

W odpowiedzi z 24 stycznia 2017 r. Ministerstwo Finansów (dalej: MF) wyjaśniło, że:

"Zgodnie z art. 17 ustawy o rachunkowości, konta ksiąg pomocniczych prowadzi się w szczególności dla operacji sprzedaży (kolejno numerowane własne faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do celów podatkowych) oraz operacji zakupu (obce faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do wyceny składników aktywów i do celów podatkowych). Księgi zawierają zatem niezbędne elementy wymagane do prowadzenia ewidencji VAT. Księgi rachunkowe prowadzone przy użyciu programów komputerowych powinny zatem umożliwić wytworzenie zarówno ewidencji VAT, jak również JPK_VAT. Powyższe powoduje obowiązek przekazywania ewidencji w strukturze JPK (podkreśl. red.). (...)"

Zgodnie z wyjaśnieniem MF, podatnicy, którzy prowadzą księgi rachunkowe komputerowo, muszą przekazywać informację o ewidencji VAT w formie JPK, nawet jeżeli samą ewidencję VAT prowadzą ręcznie.

MF wskazało także, że od 1 stycznia 2018 r. obowiązek prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych zostanie nałożony na wszystkich podatników VAT obowiązanych do prowadzenia tej ewidencji.

MF potwierdziło, że podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT nie są objęci obowiązkiem przekazywania JPK_VAT. Obowiązek przekazywania informacji o ewidencji VAT (określony w art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej) dotyczy podatników prowadzących ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Natomiast podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT na zasadach określonych w art. 113 ustawy o VAT (tj. z uwagi na niski próg sprzedaży - od 1 stycznia 2017 r. wynosi on 200.000 zł) prowadzą uproszczoną ewidencję sprzedaży na podstawie art. 109 ust. 1 (a nie ust. 3) ustawy o VAT i w związku z tym nie są objęci obowiązkiem przekazywania JPK_VAT. Powyższe potwierdza stanowisko prezentowane przez naszą redakcję.