Zastrzeżenie prawa własności towaru do momentu zapłaty

Spółka z o.o. zakupiła w styczniu 2016 r. materiały do produkcji. Na fakturze dokumentującej zakup widnieje adnotacja: "towar pozostaje własnością sprzedawcy do chwili uiszczenia zapłaty". Termin zapłaty przypadał w lutym i w tym miesiącu spółka zapłaciła za towar. Czy wydatek na te materiały mogła ująć w kosztach podatkowych w styczniu, przed dokonaniem zapłaty?

Wydatek na zakup materiałów spółka mogła ująć w kosztach podatkowych w styczniu, przed dokonaniem zapłaty, jeżeli w miesiącu tym osiągnięty został odpowiadający im przychód.

Fakt nabywania towarów z zastrzeżeniem przeniesienia ich własności po uiszczeniu ceny nie pozbawia podatnika (kupującego) możliwości rozliczania poniesionych z tego tytułu kosztów na zasadach przewidzianych w ustawie o CIT. Na gruncie wymienionej ustawy funkcjonują bowiem zasady zaliczania poniesionego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów oraz terminy dokonania tej czynności, które nie są uzależnione od okoliczności zastrzeżenia własności towaru.

Stosownie do art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Oznacza to, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, musi m.in. istnieć pośredni lub bezpośredni związek pomiędzy nim a osiągniętym bądź możliwym do osiągnięcia przychodem, a nie terminem nabycia własności zakupionej rzeczy.

Wydatki dotyczące zakupu materiałów lub towarów to z reguły koszty bezpośrednio związane z przychodami. Co do zasady, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4 updop).

Podobnie koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, poniesione po zakończeniu roku podatkowego są potrącane w roku podatkowym, w którym faktycznie został osiągnięty odpowiadający im przychód (art. 15 ust. 4b updop). Taka możliwość istnieje, gdy po zakończeniu roku podatkowego koszty te zostały poniesione do dnia:

• sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
   
• złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego.

Natomiast koszty bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po wspomnianych wcześniej dniach, podlegają potrąceniu w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie (art. 15 ust. 4c updop).

Tym samym poniesione w styczniu 2016 r. wydatki na zakup materiałów należało ująć w kosztach uzyskania przychodów tego miesiąca, jeżeli w styczniu został osiągnięty odpowiadający im przychód.