Sfinansowanie przez pracodawcę kosztów leczenia

W trakcie odbywania podróży służbowej do jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej pracownik zachorował. Została mu udzielona pomoc medyczna. Pracodawca zwróci mu udokumentowane koszty leczenia, które wykraczają poza zakres świadczeń objętych kartą EKUZ. Czy ta należność będzie korzystać ze zwolnienia od podatku?

Tak. Przychód pracownika z tytułu zwrotu kosztów leczenia, nieobjętych kartą EKUZ, a poniesionych w związku z chorobą powstałą w czasie zagranicznej podróży służbowej, będzie wolny od podatku dochodowego.

Pracodawca ze sfery pozabudżetowej może zlecić pracownikowi wykonanie zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Zobowiązany jest wówczas zwrócić pracownikowi koszty związane z podróżą służbową, na zasadach określonych w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub umowie o pracę (jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania). Jeżeli zaś układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę nie zawiera stosownych w tym zakresie postanowień, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej odpowiednio według przepisów wykonawczych wydanych przez właściwego ministra. Chodzi tu o należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową przewidziane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2190), zwanym dalej rozporządzeniem o podróży służbowej.

Na gruncie przepisów o podatku dochodowym zwracane przez pracodawcę diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, stanowią u niego przychód ze stosunku pracy. Do wysokości ustalonej zgodnie z przepisami wskazanego rozporządzenia, należności te są wolne od opodatkowania. Tak wynika z art. 12 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a updof.

Z kolei z § 19 ust. 1 rozporządzenia o podróży służbowej wynika, że w razie choroby powstałej podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot udokumentowanych niezbędnych kosztów leczenia za granicą. Pracodawca jest obowiązany zwrócić te koszty z własnych środków. Nie dotyczy to jednak świadczeń gwarantowanych udzielonych zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. Chodzi tu o przepisy o koordynacji, o których mowa w art. 5 pkt 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.).

Tak więc pracownik odbywający podróż służbową do innego państwa członkowskiego UE powinien być wyposażony w kartę EKUZ. Pozwala ona korzystać z opieki medycznej w placówkach publicznej służby zdrowia. Przy czym ponieważ w ramach karty EKUZ pomoc udzielana jest nieodpłatnie tylko w zakresie przewidzianym w przepisach danego państwa członkowskiego UE, koszty leczenia wykraczające poza ten zakres obciążą pracownika.

Stan faktyczny opisany w pytaniu wskazuje, że okoliczności takie zaistniały w analizowanej sprawie. Uzasadnione jest więc stwierdzenie, że skoro pomoc medyczna otrzymana za granicą przez pracownika będącego w podróży służbowej wykraczała poza świadczenia gwarantowane w ramach karty EKUZ, to pracodawca obowiązany jest zwrócić te koszty pracownikowi w udokumentowanej wysokości. Przychód z tego tytułu nie będzie podlegał opodatkowaniu. Należy bowiem uznać, że mieści się on w zakresie zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a updof.