Jednorazowe odszkodowanie z ZUS dla pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy

Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, może przysługiwać z ZUS jednorazowe odszkodowanie przyznane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1205). Takie świadczenie przysługuje m.in., gdy poszkodowany doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
   
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
   
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

• w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,
   
• podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,
   
• przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe (art. 3 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).

Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas czynności określonych w art. 3 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W odniesieniu do omawianego jednorazowego odszkodowania przyznanego wskutek wypadku przy pracy zastosowanie ma zwolnienie od podatku przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3 updof. Na jego podstawie wolne od podatku dochodowego są bowiem odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost:

• z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw,
   
• z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy,

z wyjątkiem odszkodowań i zadośćuczynień wymienionych w lit. a-g analizowanego art. 21 ust. 1 pkt 3 updof (m.in. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe).