Zwrot zaliczki pobranej w walucie obcej

Spółka z o.o. działa w branży handlowej. Rozlicza różnice kursowe na zasadach określonych w ustawie o CIT. W związku z tym, że jedna z transakcji dostawy towaru nie doszła do skutku, spółka zwróciła kontrahentowi zaliczkę pobraną na poczet tej transakcji. Pobór zaliczki oraz jej zwrot miały miejsce w walucie obcej (w euro). Czy w tej sytuacji powstały różnice kursowe do celów podatkowych?

Tak. W tym przypadku powstały różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Zasady ustalania różnic kursowych od własnych środków pieniężnych reguluje art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updop. Z przepisów tych wynika, że jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest:

• niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni - mamy do czynienia z dodatnią różnicą kursową (zwiększającą przychody),
   
• wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni - powstaje ujemna różnica kursowa (zwiększająca koszty).

Jak wyjaśnił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 września 2018 r., nr 0111-KDIB2-3.4010.190.2018.1.AZE, wypłata środków pieniężnych w walucie obcej skutkuje powstaniem tego rodzaju różnic. Podkreślił przy tym, że różnic takich nie ustala się na okoliczność otrzymania lub nabycia środków i wartości pieniężnych, lecz są one ustalane na okoliczność wypływu środków i wartości pieniężnych w sensie wyzbycia się ich. Dopiero porównanie wartości waluty obcej z dnia jej wpływu z wartością z dnia jej wypływu pozwala ocenić skutki ryzyka kursowego.

Realizacja przychodów/kosztów z tytułu dodatnich/ujemnych różnic kursowych od własnych środków pieniężnych może przykładowo nastąpić w wyniku:

• sprzedaży waluty zgromadzonej na rachunku walutowym,
   
• zapłaty walutą za zobowiązania,
   
• innej przyczyny wypływu waluty.

W omawianym przypadku miała miejsce "inna przyczyna wypływu środków", tj. spowodowana koniecznością zwrotu pobranej wcześniej zaliczki na poczet dostawy towaru. Wobec tego doszło do powstania różnic kursowych.

Dla ustalenia tych różnic należało przyjąć kurs średni NBP z dnia poprzedzającego:

• dzień wpływu środków na rachunek walutowy, jeśli spółka otrzymała środki w euro, np. z tytułu uregulowania zobowiązań przez kontrahentów oraz
   
• dzień wypływu środków z rachunku walutowego.

Jeśli natomiast spółka kupiła walutę, to powinna uwzględnić kurs faktycznie zastosowany (np. kurs sprzedaży banku, gdy nabyła walutę w banku). Tak wynika z art. 15a ust. 4 updop.