Przychód pracownika z tytułu otrzymanego dofinansowania do wypoczynku

Zgodnie z ogólną zasadą, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Chodzi tu m.in. o świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Tak wynika z art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF.

A zatem, gdy pracownik otrzymuje dofinansowanie do letniego wypoczynku, to uzyskuje on przychód ze stosunku pracy. Taki przychód uzyskuje on także w przypadku dofinansowania do wypoczynku członka jego rodziny. Podobnie uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.116.2018.1.AK1. Organ podatkowy, odnosząc się do przychodu z tytułu zniżek na imprezy turystyczne dla członków rodziny pracowników, stwierdził:

"(...) w sytuacji, gdy przedmiotowe zniżki dotyczą dzieci Pracownika oraz współmałżonka/partnera życiowego/rodzica dziecka Pracownika, należy zauważyć, że podstawą przyznania zniżki pracowniczej na zakup wytwarzanych przez Wnioskodawcę usług jest łączący pracownika z pracodawcą stosunek pracy. Oznacza to, że gdyby nie ów stosunek prawny, dzieciom Pracownika oraz współmałżonkowi/partnerowi życiowemu/rodzicowi dziecka Pracownika nie przysługiwałaby zniżka pracownicza na zakup wytwarzanych przez Wnioskodawcę usług. Nie ma zatem uzasadnienia, aby w takim przypadku przychód przypisywać osobie trzeciej, zamiast pracownikowi - w tym przypadku nieodpłatne świadczenie w postaci zniżki otrzymuje pracownik. Przychodem pracownika jest/będzie wartość zniżki pracowniczej na zakup wytwarzanych przez Wnioskodawcę usług dotycząca dzieci Pracownika oraz współmałżonka/partnera życiowego/rodzica dziecka Pracownika (...)."

W przypadku, gdy źródłem dofinansowania do wypoczynku pracownika (członka jego rodziny) są środki pochodzące z ZFŚS, to uzyskany przez pracownika z tego tytułu przychód może być wolny od podatku dochodowego.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1.000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

A zatem, aby uzyskany przez pracownika przychód korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:

• świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego,
   
• źródłem finansowania są w całości środki pochodzące z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
   
• świadczenie ma związek z finansowaniem działalności socjalnej.

W świetle powyższego, gdy dofinansowanie do wypoczynku pracownika (lub członka jego rodziny) zostanie dokonane w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (funduszu związków zawodowych) i kwota tego dofinansowania łącznie z otrzymanymi wcześniej świadczeniami z tego źródła:

• nie przekroczy w roku podatkowym 1.000 zł - wówczas kwota tego dofinansowania korzysta ze zwolnienia od podatku w całości,
   
• przekroczy w roku podatkowym 1.000 zł - wolna od podatku dochodowego będzie jedynie kwota dofinansowania mieszcząca się w ww. limicie 1.000 zł, natomiast nadwyżka będzie podlegała opodatkowaniu.

Dofinansowanie do wypoczynku dzieci pracownika

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PDOF, wolne od podatku dochodowego są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do lat 18:

• z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - niezależnie od ich wysokości,
   
• z innych źródeł - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.000 zł.

Ustalając, czy dofinansowanie do wypoczynku dziecka pracownika korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu (w całości lub w ramach limitu - w przypadku dofinansowania "pochodzącego" ze środków obrotowych pracodawcy), należy wziąć pod uwagę:

a) w jakiej formie wypoczynek jest organizowany,

b) jakie podmioty organizują wypoczynek,

c) wiek dziecka.

• Forma wypoczynku

Dopłaty do wypoczynku małoletnich dzieci mogą korzystać z ww. zwolnienia, gdy wypoczynek zorganizowany jest w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu. Zwolnienie to nie dotyczy zatem dopłat do niezorganizowanych form wypoczynku, np. tzw. wczasów "pod gruszą".

Podobnie wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 11 grudnia 2017 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.338.2017.1.BK, w której czytamy:

"(...) wymienione przez ustawodawcę w (...) art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formy wypoczynku w postaci wczasów, kolonii, zimowisk mają na celu uwypuklenie warunku uczestnictwa w formach wypoczynku zorganizowanego przez uprawnione podmioty. Intencją ustawodawcy jest bowiem wyłączenie z zakresu przedmiotowego zwolnienia dopłat do niezorganizowanych form wypoczynku, takich na przykład jak wczasy potocznie nazywane "pod gruszą". (...)"

Odnosząc się do pojęcia "wypoczynku", organ podatkowy przywołał definicję zawartą w Multimedialnym szkolnym słowniku języka polskiego PWN, wskazując, że pod pojęciem wypoczynku należy rozumieć:

• wczasy, czyli wypoczynek, którego organizatorzy za opłatą zapewniają noclegi, wyżywienie, a niekiedy także rozrywki,
   
• kolonie, czyli zorganizowany pobyt wypoczynkowy dzieci i młodzieży szkolnej w czasie wakacji poza miejscem stałego zamieszkania,
   
• obóz, czyli forma zorganizowanego wypoczynku grupy ludzi, połączona z uprawianiem sportu, nauką czegoś,
   
• zimowisko, czyli zorganizowany wyjazd wypoczynkowy dla dzieci w czasie ferii zimowych,
   
• wycieczka, czyli wędrówka lub wyjazd w celach turystycznych.

Odnosząc się natomiast do dofinansowania do półkolonii/półzimowisk, organ podatkowy wskazał, że:

"(...) półkolonie i półzimowisko to forma zespołowego wypoczynku dla dzieci w miejscu ich zamieszkania, organizowana najczęściej przez szkoły, domy kultury lub prywatne placówki w czasie wakacji lub ferii zimowych. W ciągu dnia dzieci mają zorganizowane przeróżne zajęcia edukacyjne, aktywnie spędzają czas, są pod stałą opieką, mają zapewnione wyżywienie - tak jak na zimowisku czy kolonii - jednak po południu są odbierane przez rodziców i wracają do domu. Do form wypoczynku dziecka, których dofinansowanie może zostać zwolnione z podatku zaliczyć można zatem także półkolonie i półzimowiska. Dla zwolnienia podatkowego nie ma bowiem znaczenia, że półkolonie, czy też półzimowiska nie zostały wprost wymienione wśród form wypoczynku wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...)"

• Podmioty organizujące wypoczynek

Ustawodawca zwolnił od podatku dochodowego (w całości lub w ramach limitu) dopłaty do wypoczynku małoletnich dzieci zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie. Nie wskazał jednak, jakie podmioty należy uznać za spełniające to kryterium. W praktyce przyjmuje się, że chodzi tu o podmioty, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (np. biura turystyczne, biura podróży, czy inne podmioty prowadzące działalność w formie domów wczasowych, pensjonatów, gospodarstw agroturystycznych), a także podmioty, które zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością.

Tak też wynika z ww. interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 11 grudnia 2017 r. Organ podatkowy, odnosząc się do drugiej grupy ww. podmiotów stwierdził, że można do nich zaliczyć:

a) kościoły, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku zorganizowanego,

b) stowarzyszenia, organizacje charytatywne, fundacje - które również zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością,

c) szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki nieposiadające osobowości prawnej, o których mowa w art. 92c ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.)

• Kryterium wieku dziecka pracownika

Omawiane zwolnienie dotyczy dopłat do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18. Zgodnie z przyjętą praktyką, dla zastosowania tego zwolnienia istotny jest wiek dziecka w trakcie pobytu na wczasach, kolonii, zimowisku, itp., a nie wiek dziecka w momencie otrzymania dopłaty do jego wypoczynku. Tak wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB4.4511.1169.2016.1.JK2. Jednocześnie organ podatkowy stwierdził, że:

"(...) przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają regulacji, która zobowiązywałaby do podziału otrzymanej kwoty dopłaty proporcjonalnie do liczby dni przypadających na wypoczynek małoletniego dziecka, które podczas jego trwania uzyskało pełnoletność. Z tych też względów przyjąć należy, że warunek wieku jest spełniony, jeżeli w którymkolwiek momencie wczasów, kolonii, obozu, zimowiska, leczenia sanatoryjnego lub pobytu w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem, dziecko nie miało ukończonych 18 lat. (...)"

Podsumowując, jeśli dziecko pracownika ukończyło 18 lat:

a) przed rozpoczęciem wypoczynku - wówczas cała kwota dofinansowania do wypoczynku dziecka nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego,

b) w trakcie wypoczynku (zorganizowanego w odpowiedniej formie przez odpowiedni podmiot prowadzący działalność w tym zakresie) lub po jego zakończeniu - to dopłata, sfinansowana ze środków ZFŚS, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego w całości (w przypadku dopłaty sfinansowanej ze środków obrotowych pracodawcy - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.000 zł).

• Dokumenty potwierdzające spełnienie przesłanek do zwolnienia z PIT

Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w powołanej już interpretacji indywidualnej z 12 stycznia 2017 r., aby można było zastosować omawiane zwolnienie z PIT, pracownik zobowiązany jest do dostarczenia odpowiedniego dokumentu, z którego powinno jednoznacznie wynikać: kto jest organizatorem wypoczynku, kto z niego korzystał (tj. imię i nazwisko), z jakiej formy wypoczynku korzystało dziecko i w jakim okresie, kwota poniesionego wydatku oraz podpis osoby, która wystawiała ten dokument. Ponadto z dokumentu musi wynikać, że organizator wypoczynku prowadzi działalność w tym zakresie.