Koszty poniesione po kradzieży przedmiotu leasingu

Samochód użytkowany przez spółkę z o.o. na podstawie umowy leasingu operacyjnego został skradziony. Zgodnie z umową, odszkodowanie przyznane od ubezpieczyciela trafiło na konto firmy leasingowej. Następnie firma leasingowa obciążyła spółkę kwotą "rozliczeniową", tj. różnicą pomiędzy wielkością rat leasingowych pozostałych do spłaty po ustaniu leasingu w wyniku kradzieży przedmiotu leasingu a uzyskanym przez leasingodawcę odszkodowaniem z tytułu ubezpieczenia AC. Czy zapłacona kwota "rozliczeniowa" powinna stanowić koszt uzyskania przychodu spółki?

Kwota "rozliczeniowa", którą leasingodawca obciążył spółkę po kradzieży samochodu, stanowi koszt uzyskania przychodu.

Skutki utraty przedmiotu leasingu zostały uregulowane w art. 709⁵ Kodeksu cywilnego. W myśl tej regulacji, jeżeli po wydaniu przedmiotu leasingu został on utracony z powodu okoliczności, za które firma leasingowa nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa. W takiej sytuacji leasingobiorca powinien niezwłocznie zawiadomić leasingodawcę o utracie rzeczy. Zasady rozliczeń między stronami umowy leasingu określa art. 709⁵ § 3 K.c. Zgodnie z nim, w takim przypadku firma leasingowa może żądać od leasingobiorcy natychmiastowego uregulowania wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat. Powinny one zostać pomniejszone o korzyści, jakie leasingodawca uzyskał wskutek zapłaty rat przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy. Może także żądać naprawienia szkody.

Przepisy ustawy o CIT nie regulują wprost sytuacji, gdy przedmiot leasingu zostaje skradziony, dlatego też zastosowanie znajdą tu ogólne zasady zaliczania wydatku do kosztu podatkowego, tj. wydatek ma służyć osiągnięciu przychodu lub zachowaniu lub zabezpieczeniu źródeł przychodów w przyszłości. Ponadto należy uwzględnić art. 17b updop, który stanowi, że opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego stanowią koszt uzyskania przychodów, o ile umowa spełnia warunki wynikające z tego przepisu.

Jeżeli w wyniku zdarzenia losowego (np. kradzieży lub zniszczenia), następuje utrata przedmiotu leasingu, a na mocy zawartej z finansującym umowy korzystający zobowiązany jest do zapłaty kwoty "rozliczeniowej", to kwotę tę należy uznać za koszt związany z umową leasingu i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Nie jest to już wprawdzie opłata za korzystanie z przedmiotu leasingu, lecz korzystający podpisując umowę, zobowiązuje się do poniesienia jej w określonej sytuacji, by móc korzystać z przedmiotu umowy. Zobowiązanie to było więc niezbędne w celu zawarcia umowy leasingu.