Jak rozliczyć najem sprzętu budowlanego?

Jesteśmy firmą budowlaną, która prowadzi budowę jako główny wykonawca. Wynajęliśmy dźwig wraz z operatorem w celu przeładunku naszego sprzętu budowlanego. Czy taka usługa powinna być objęta procedurą odwrotnego obciążenia? Czy ten, kto wynajął nam dźwig może być uznany za podwykonawcę robót budowlanych?

Obowiązek rozliczania sprzedaży usług budowlanych na zasadzie odwrotnego obciążenia wynika z art. 17 ust. 1 pkt 8 oraz ust. 1h ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, nabywca usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48) będący zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym rozlicza podatek należny za usługodawcę, który działając w charakterze podwykonawcy, świadczy je jako czynny podatnik VAT. Będzie miał on zastosowanie w sytuacji gdy podatnik (główny wykonawca) zawarł z inwestorem umowę o roboty budowlane i dla jej wykonania nabywa usługi od innych podatników (podwykonawców), które według systematyki PKWiU mieszczą się w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Przykładem takich usług jest najem sprzętu budowlanego wraz z obsługą, ponieważ został on sklasyfikowany pod symbolem PKWiU 43.99.90.0 jako roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (poz. 48 załącznika nr 14 do ustawy).

W związku z tym, że ustawa o VAT nie zawiera definicji "podwykonawcy" posłużyć należy się znaczeniem słownikowym tego wyrazu. Według internetowego wydania "Słownika języka polskiego" (www.sjp.pwn.pl) podwykonawcą jest firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy. Zatem przyjąć należy, że status świadczącego usługę jako podwykonawcy wynikać będzie z treści pisemnej umowy a w przypadku jej braku - świadczyć o tym będą okoliczności i charakter wykonywanych usług (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 kwietnia 2017 r., nr 1061-IPTPP2.4512.64.2017.2.KW). W praktyce oznacza to, że jeżeli usługa budowlana, którą świadczy podatnik będzie elementem umowy o roboty budowlane zawartej pomiędzy generalnym wykonawcą a inwestorem, to podatnik ten będzie podwykonawcą względem głównego wykonawcy.

W świetle powyższego, wynajem sprzętu budowlanego wraz z obsługą (PKWiU 43.99.90.0) np. dźwigu podlega odwrotnemu obciążeniu jeśli:

• świadczący taką usługę (podwykonawca) wykona ją na zlecenie głównego wykonawcy,
   
• usługa ta stanowić będzie element umowy zawartej pomiędzy głównym wykonawcą a inwestorem,
   
• podwykonawcą jest podatnik, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT,
   
• generalny wykonawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.