Samochód jako urządzenie przemysłowe

Prawidłowe rozliczenie podatku u źródła od wynajmu urządzeń przemysłowych, w tym także środka transportu, utrudnia brak definicji urządzeń przemysłowych oraz niejednolite stanowisko sądów administracyjnych w zakresie rozumienia tego pojęcia.

Z jednej strony w szeregu orzeczeń (np. wyrok NSA z 21 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1476/10 oraz z 5 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 820/12) przyjmowano, że interpretując znaczenie tego pojęcia, nie można pomijać przymiotnika "przemysłowy". Kluczowe znaczenie powinno mieć przeznaczenie urządzenia, tj. czy jest ono wykorzystywane w przemyśle, rozumianym jako masowe wytwarzanie powtarzalnych wyrobów. Jeśli wynajmowana maszyna, samochód albo jakiekolwiek urządzenie innego typu będzie wykorzystywane poza przemysłem, to wynajmujący nie ma obowiązku poboru podatku u źródła od płatności za ich wynajem.

W niektórych wyrokach zawarto odmienne stanowisko. Przykładowo NSA w wyroku z 12 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2416/14 stwierdził, że zarówno wykładnia językowa, jak i wykładnia celowościowa prowadzą do wniosku, że pojęcie urządzenia przemysłowego obejmuje wszelkie urządzenia wykorzystywane w profesjonalnym obrocie, przy czym muszą one być związane z działalnością danego podmiotu. Nie muszą jednak być wykorzystywane bezpośrednio w procesie produkcji.

Z kolei NSA w wyroku z 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1933/10 odniósł się wprost do interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 1 updop w aspekcie najmu środka transportu. W ocenie tego Sądu użyte w powołanym przepisie sformułowanie "za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego" oznacza jedną wyodrębnioną grupę rzeczy (urządzeń), których użytkowanie lub prawo użytkowania rodzi określone w tym przepisie konsekwencje podatkowe. W grupie (zbiorze) urządzeń przemysłowych ustawodawca zawarł również środki transportu. Zwrot normatywny "w tym także" umieszczony po przecinku ma charakter zwrotu wtrąconego, który informuje adresata, że w zbiorze urządzeń przemysłowych są także środki transportu. Wobec tego wynagrodzenie wypłacane zagranicznemu kontrahentowi za użytkowanie lub prawo użytkowania środka transportu rodzi obowiązek poboru podatku u źródła.

Natomiast organy podatkowe są jednomyślne co do tego, że płatnik ma obowiązek pobrania podatku u źródła w sytuacji wypłaty kontrahentowi zagranicznemu wynagrodzenia za najem środka transportu. Na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 5 września 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-604/16-1/MO uznał: "Samochód niewątpliwie stanowi mechanizm lub zespół elementów służący do wykonywania przez wynajmującego czynności. Jest zatem urządzeniem przemysłowym w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 updop, z którego wynika że Ustawodawca włączył wprost do zakresu przedmiotowego pojęcia »urządzenia przemysłowego« również środki transportu. Wynika z tego bez wątpienia, że zamiarem Ustawodawcy było opodatkowanie wszelkich korzyści uzyskiwanych przez podmioty zagraniczne z tytułu najmu i użytkowania środków transportu od polskich rezydentów podatkowych".

W związku z istniejącymi rozbieżnościami stanowisk w omawianej kwestii bezpieczniejszym rozwiązaniem z punktu widzenia rozliczeń podatkowych jest uznanie, że należności wypłacane zagranicznym kontrahentom z tytułu najmu samochodu podlegają opodatkowaniu w Polsce na podstawie art. 29 ust. 1 updof lub art. 21 ust. 1 updop.