Nowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej

W 2018 r. mają wejść w życie zupełnie nowe ustawy dla przedsiębiorców przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju w ramach tzw. Konstytucji Biznesu. Najważniejsza z tych ustaw, tj. Prawo przedsiębiorców, ma zacząć obowiązywać już od 1 marca 2018 r. Część przepisów będzie powielać dotychczasowe rozwiązania, pojawią się też zupełnie nowe instytucje, jak np. możliwość prowadzenia działalności gospodarczej bez konieczności jej rejestracji.

Konstytucja Biznesu składa się z projektów 5 różnych aktów:

• Prawa przedsiębiorców,
   
• ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców,
   
• ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
   
• ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP,
   
• ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

Prawo przedsiębiorców ma stanowić główny akt prawa gospodarczego i zawierać podstawowe zasady wyznaczające ramy prowadzenia działalności w Polsce. Ustawa ta będzie zawierać zupełnie nowe rozwiązania, wprowadzając m.in. instytucję działalności nierejestrowej, czy też tzw. ulgę na start. Jednocześnie będzie powielać pewne rozwiązania, które zostały uznane za dobrze funkcjonujące w aktualnie obwiązującej ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Chodzi tu m.in. o obowiązek korzystania przez przedsiębiorcę z rachunku płatniczego przy dokonywaniu lub przyjmowaniu określonych płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą, obowiązek posługiwania się przez przedsiębiorcę w określonych sytuacjach numerem identyfikacji podatkowej (NIP) jako podstawowym identyfikatorem w urzędowych rejestrach, obowiązek zamieszczania na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub w instrukcji lub w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim.

Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców ma na celu wprowadzenie instytucji rzecznika, którego zadaniem będzie ochrona praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. W założeniu ma to być organ interweniujący i stojący na straży praw przedsiębiorców, posiadający kompetencje np. do występowania do urzędów o wydawanie "objaśnień prawnych".

Projekt ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy zawiera regulacje dotyczące działania CEIDG, obecnie znajdujące się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Projektowane przepisy mają poprawić funkcjonowanie ewidencji, mają też wdrażać zupełnie nowe rozwiązania. Projekt przewiduje umożliwienie przedsiębiorcom udzielania pełnomocnictw i ustanawiania prokury oraz udostępniania w tym zakresie informacji on-line z wykorzystaniem CEIDG. Projekt dokonuje także nowego podziału danych wpisywanych do CEIDG na dane ewidencyjne i informacyjne o przedsiębiorcy. Nowe przepisy mają umożliwić przedsiębiorcom wpisanym do CEIDG zawieszanie działalności na czas nieokreślony (przedsiębiorcy wpisani do KRS nadal będą ograniczeni maksymalnym czasem zawieszenia do 24 miesięcy) oraz automatyczne wznowienie po upływie wskazanego przez przedsiębiorcę okresu. CEIDG działając na podstawie nowej ustawy ma w pełni realizować zasadę "jednego okienka".

Celem projektu ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP jest całościowa regulacja zasad wykonywania działalności gospodarczej i transgranicznej działalności usługowej na terytorium RP przez przedsiębiorców zagranicznych i inne osoby zagraniczne. Ustawa ma zawierać regulacje obecnie znajdujące się w ustawie o świadczeniu usług na terytorium RP oraz przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie dotyczącym utworzenia i działalności oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych oraz zasad podejmowania działalności gospodarczej na terytorium RP przez cudzoziemców.

W związku z tym, że zmiany wynikające z ustawy Prawo przedsiębiorców wymagają modyfikacji w szeregu innych ustaw uznano, że zmiany te umieszczone zostaną w projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz niektóre inne ustawy z pakietu Konstytucji Biznesu. Ustawą tą uchylona zostanie również ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, ustawa o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawa o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne.

Działalność bez konieczności rejestracji

Projekt ustawy Prawo przedsiębiorców przewiduje możliwość prowadzenia przez osoby fizyczne działalności na mniejszą skalę, bez konieczności jej rejestrowania oraz płacenia z tego tytułu składek ZUS.

Nie będzie stanowić działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekroczy w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. limit ten wynosi 1.050 zł). Będzie to możliwe pod warunkiem, że osoba ta nie wykonywała w ostatnich 60 miesiącach działalności gospodarczej. Jeżeli przychód należny z działalności przekroczy w danym miesiącu wspomnianą wysokość, to działalność ta stanie się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpi przekroczenie ww. limitu. W takim przypadku osoba wykonująca działalność gospodarczą będzie zobowiązana złożyć wniosek o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu.

Ulga na start dla początkujących przedsiębiorców

Początkujący przedsiębiorcy nie będą musieli płacić składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwszych 6 miesięcy wykonywania działalności gospodarczej. Po tym okresie przedsiębiorca będzie mógł dodatkowo skorzystać z istniejącej obecnie ulgi, czyli tzw. małego ZUS w okresie następnych 24 miesięcy. Przy czym taka możliwość ma dotyczyć przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Działalność ta nie będzie też mogła być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Przepisy te mają wejść w życie z dniem 31 marca 2018 r.

Zniesienie REGONU

Nowe przepisy przewidują też zniesienie obowiązku posługiwania się przez przedsiębiorców numerem REGON w relacjach z urzędami. Numer REGON dla przedsiębiorców będzie stopniowo wycofywany z obrotu. Identyfikacja przedsiębiorcy w urzędowych rejestrach będzie następować na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP).