Minimalny podatek od niektórych nieruchomości

Z dniem 1 stycznia 2018 r. do ustawy o PDOP został dodany art. 24b, a do ustawy o PDOF - art. 30g. Przepisy te wprowadzają minimalny podatek od niektórych nieruchomości. Zgodnie z nimi, podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium Polski, którego wartość początkowa przekracza 10.000.000 zł, wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. Mowa tu o środku trwałym w postaci:

1) budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako: centrum handlowe, dom towarowy, samodzielny sklep i butik, pozostały handlowo-usługowy,

2) budynku biurowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek biurowy.

Powyższych regulacji nie stosuje się do środków trwałych (art. 24b ust. 2 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 2 ustawy o PDOF):

• od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych, w związku z zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej lub zaprzestaniem działalności, w której ww. środki trwałe były używane,
   
• wymienionych w ww. pkt 2, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika.

Podstawę opodatkowania stanowi tu przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę 10.000.000 zł (art. 24b ust. 3 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 3 ustawy o PDOF).

W sytuacji, gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika, przy obliczaniu wartości początkowej, o której mowa powyżej, przyjmuje się wartość wynikającą z ewidencji podatnika. Jeśli natomiast środek trwały stanowi własność lub współwłasność spółki niebędącej osobą prawną, przy obliczaniu ww. wartości początkowej, przypadającej na wspólnika, należy odpowiednio stosować przepisy zawarte w art. 5 ustawy o PDOP i art. 8 ustawy o PDOF. Oznacza to, że wartość początkową środka trwałego "przypadającą" na wspólnika ustala się proporcjonalnie do posiadanego przez wspólnika prawa do udziału w zysku (udziału) - zob. art. 24b ust. 5 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 5 ustawy o PDOF.

W sposób szczególny odniesiono się także do ustalania wartości początkowej ww. środka trwałego w sytuacji, gdy stanowi on współwłasność podmiotu powiązanego, kwestie te tu jednak pomijamy (zob. art. 24b ust. 6-7 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 30g ust. 6-7 ustawy o PDOF).

Podatnicy są zobowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek (art. 24b ust. 8 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 8 ustawy o PDOF). Kwotę podatku obliczonego za dany miesiąc podatnicy odliczają od zaliczki na podatek dochodowy (art. 24b ust. 9 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 9 ustawy o PDOF). W przypadku podatników wpłacających zaliczki kwartalne, odliczeniu podlega podatek obliczony za miesiące przypadające na dany kwartał.

Podatnicy mogą nie wpłacać omawianego podatku, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek dochodowy za dany miesiąc. Kwotę uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku będzie można odliczyć w zeznaniu rocznym (art. 24b ust. 10-11 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 10-11 ustawy o PDOF).

W mediach pojawił się pogląd, że podatnicy będą mogli odliczać od zaliczki na podatek dochodowy kwotę podatku minimalnego pomimo jego niezapłacenia. Ministerstwo Finansów w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie internetowej (www.mf.gov.pl) wskazało, że taka interpretacja ww. przepisów nie jest jednak prawidłowa (nie uwzględnia ona celu wprowadzonych rozwiązań). W komunikacie tym czytamy:

"(...) odliczanie podatku minimalnego od kwoty zaliczki na podatek PIT lub CIT jest wprowadzane dla "zachowania neutralności proponowanego rozwiązania", tj. ustanowienia tzw. podatku minimalnego (ust. 9 art. 24b ustawy o CIT (30g ustawy o PIT)).

Natomiast ust. 10 art. 24b CIT (30g PIT) został wpisany do ustawy z 27 października 2017 r. nowelizującej ustawy o PIT i CIT, aby wyeliminować konieczność wykonywania przez podatników dwóch płatności: raz podatku minimalnego, a następnie zaliczki na podatek pomniejszonej o kwotę podatku minimalnego. Służy on wyłącznie ułatwieniu rozliczania podatku minimalnego, którego płatność - z uwagi na jego miesięczny charakter - pokrywa się z płatnościami miesięcznych zaliczek na podatek PIT lub CIT.

W związku z tym przepisy dotyczące tzw. minimalnego podatku nie pozwalają na jednoczesne korzystanie z ust. 9 i 10 art. 24b ustawy o CIT (art. 30g ustawy o PIT). Przepisy te tworzą dwie różne formy zapłaty podatku.

Podatnik zobowiązany do zapłaty tzw. podatku minimalnego może więc:

• zapłacić podatek minimalny, a przy wyliczaniu zaliczki CIT (PIT) odliczyć ten podatek od podatku należnego PIT (CIT) - ust. 8 i 9

albo

• wpłacić zaliczkę na podatek CIT (PIT) w pełnej wysokości, jeżeli podatek minimalny jest niższy niż kwota tej zaliczki - ust. 10. (...)"

Jeżeli środek trwały został oddany do używania, ww. regulacje stosuje się wyłącznie do podmiotu dokonującego odpisów amortyzacyjnych (art. 24b ust. 12 ustawy o PDOP i art. 30g ust. 12 ustaw o PDOF).

Omawiany podatek dotyczy także podatkowej grupy kapitałowej (zob. "nowy" art. 24c ustawy o PDOP).

UWAGA! Omawiany podatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodów - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 74 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 65 ustawy o PDOF).

Dodajmy, że podatnicy CIT, obowiązani do zapłaty ww. podatku, będą musieli w zeznaniu rocznym wykazać środki trwałe, których wartość stanowi podstawę opodatkowania, kwotę należnego i uiszczonego podatku oraz kwotę dokonanych odliczeń zgodnie z art. 24b ustawy o PDOP (zob. art. 27 ust. 1d tej ustawy). Nie dotyczy to natomiast podatników PIT.