Stosowanie kosztów uzyskania przychodów

Przy obliczaniu zaliczki na podatek pracodawca obowiązany jest pomniejszyć miesięczny przychód o przysługujące pracownikowi koszty uzyskania.

W 2018 r. zryczałtowane miesięczne koszty pracownicze wynoszą 111,25 zł lub 139,06 zł. Koszty podwyższone w wysokości 139,06 zł miesięcznie mogą być stosowane wtedy, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje on dodatku za rozłąkę.

Koszty pracownicze w wysokości 139,06 zł miesięcznie nie przysługują, gdy pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu do zakładu pracy, z wyjątkiem gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu (art. 22 ust. 13 ustawy o pdof).

Pracodawca uwzględni pracownikowi koszty w wysokości 139,06 zł miesięcznie, o ile dysponuje oświadczeniem pracownika, złożonym na podstawie art. 32 ust. 5 ustawy o pdof. Wskazane oświadczenie pracownik może złożyć w każdym czasie i wywołuje ono skutki także w latach następnych, o ile stan faktyczny z niego wynikający nie ulegnie zmianie. W razie zmiany stanu faktycznego powodującego utratę prawa do kosztów podwyższonych, pracodawca odstępuje od ich stosowania z chwilą uzyskania stosownej informacji od pracownika.

W 2018 r. zmianie ulegają zasady stosowania tzw. kosztów autorskich. W tym roku na etapie poboru zaliczek pracodawca może zastosować pracownikowi 50% koszty uzyskania przychodów (koszty procentowe) po spełnieniu przesłanek z art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o pdof. Przysługują one w tej wysokości z tytułu:

1) zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,

2) opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,

3) korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Z tym, że zgodnie z nowelizacją ustawy o pdof, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2018 r., ustawodawca dodał w art. 22 tej ustawy ust. 9b. W myśl tego przepisu przy korzystaniu przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzaniu przez nich tymi prawami, 50% koszty uzyskania przychodów stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności:

1) twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa,

2) badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej,

3) artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii,

4) w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów,

5) publicystycznej.

Z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, 50% koszty uzyskania przychodów oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o pdof, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Z kolei w przypadkach określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1 i 2 ustawy o pdof 50% koszty oblicza się od uzyskanego przychodu.

W wyniku nowelizacji ustawy o pdof obowiązującej od dnia 1 stycznia 2018 r. ustawodawca zmienił także ustawowe ograniczenie kwotowe, które obowiązuje przy stosowaniu tzw. kosztów autorskich. W roku podatkowym łączne 50% koszty uzyskania przychodów wymienione w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o pdof, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy (art. 22 ust. 9a ustawy o pdof). Stąd na mocy znowelizowanych przepisów w 2018 r. roczny limit 50% kosztów uzyskania przychodów wynosi 85.528 zł. Po przekroczeniu tej kwoty zakład pracy zaprzestaje stosowania 50% kosztów.

Zaprzestanie stosowania tych kosztów może być również wynikiem złożenia przez pracownika oświadczenia o rezygnacji z ich stosowania (art. 32 ust. 7 ustawy o pdof).