Określenie proporcji, gdy prowadzone są dodatkowo usługi ubezpieczeniowe

Podatnik prowadzi sprzedaż opodatkowaną i jednocześnie świadczy usługi ubezpieczeniowe, zwolnione z VAT. Obliczona proporcja za 2017 r. wyniosła 99,50%. Czy można przyjąć, że proporcja wynosi 100%? Czy jeśli nieodliczony podatek z tytułu nabycia usług telekomunikacyjnych, czynszu i usług księgowych wyniósłby 950 zł, to nadal można przyjąć proporcję za 2017 r. w wysokości 100%?

Szczegółowe zasady rozliczania podatku VAT w działalności mieszanej, tj. opodatkowanej i zwolnionej, reguluje art. 90 ustawy o VAT.

Jeżeli podatnik nie wie w jakim stopniu nabyty towar lub usługa będzie wykorzystywany do sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej, wówczas prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje wyłącznie na zasadzie proporcji, którą określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana.

Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT proporcję tę oblicza się jako udział rocznego obrotu uzyskanego z tytułu czynności, uprawniających do obniżenia podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ona ustalana. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej (art. 90 ust. 4 ustawy o VAT).

Odliczenie podatku VAT proporcją odbywa się dwuetapowo:

• pierwszy etap polega na odliczeniu VAT według wskaźnika proporcji, ustalonego na podstawie obrotów z roku poprzedniego (wstępny wskaźnik proporcji),
   
• następnie podatnik dokonuje korekty wstępnego rozliczenia na podstawie rzeczywistych obrotów osiągniętych w danym roku.

W myśl art. 90 ust. 10 ustawy, w przypadku gdy proporcja sprzedaży:

1) przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,

2) nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

W przypadku gdy rzeczywista proporcja roczna, przekroczy 99%, i po zaokrągleniu do pełnych liczb całkowitych (stosownie do wymogów zawartych w art. 90 ust. 4 ustawy o VAT) stanowić będzie 100%, podatnik będzie uprawniony do odliczenia w całości podatku VAT naliczonego od zakupów związanych z tzw. sprzedażą mieszaną.

Należy wskazać, że jeśli proporcja obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 90 ust. 2-8 ustawy o VAT będzie wynosić 100%, to nie znajdzie do niej zastosowanie art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Przepis ten należy zatem stosować tylko wtedy, gdy obliczona proporcja sprzedaży (przed zaokrągleniem) przekracza 98%, a nie przekracza 99%.

Reasumując, Czytelnik jest uprawniony do odliczenia w całości podatku naliczonego od zakupów związanych z tzw. sprzedażą mieszaną, w sytuacji gdy proporcja przekroczy 99% (np. wyniesie 99,5%), ponieważ po zaokrągleniu, zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy VAT, stanowić będzie 100%. Prawo to przysługuje również w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego niepodlegającego odliczeniu, wynikająca z zastosowania proporcji, przekraczać będzie 500 zł.