Jednoczesne wykonywanie czynności statutowych i w ramach działalności gospodarczej

Stowarzyszenie (czynny podatnik VAT) wykonuje czynności statutowe, które są poza VAT, i czynności w ramach działalności gospodarczej (np. wynajem lokali użytkowych objęty 23% VAT oraz lokali mieszkalnych - zwolniony z VAT). Jak stowarzyszenie powinno ustalić kwotę VAT podlegającą odliczeniu od wydatków związanych z tymi czynnościami?

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT. Natomiast jeżeli wydatek dotyczy czynności zwolnionych z VAT lub niepodlegających opodatkowaniu VAT - nie podlega odliczeniu.

Z pytania wynika, że stowarzyszenie wykonuje czynności pozostające poza regulacjami ustawy o VAT oraz czynności opodatkowane. W takim przypadku zobowiązane jest określić, które wydatki dotyczą działalności gospodarczej, tj. czynności opodatkowanych (w tym zwolnionych z VAT), a które służą czynnościom pozostającym poza regulacjami ustawy o VAT.

W przypadku zakupów wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność (z wyjątkami wskazanymi w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT), gdy przypisanie ich w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, powinien on stosować tzw. "prewspółczynnik". Ustala się go z uwzględnieniem specyfiki wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych nabyć. Przy ustalaniu prewspółczynnika podatnik może uwzględnić np. liczbę osób wykonujących określone prace, liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą, roczny obrót z działalności gospodarczej, czy powierzchnię nieruchomości wykorzystywaną do określonych prac.

Stowarzyszenie w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane stawką 23% i czynności zwolnione z VAT. Zatem przy ustalaniu kwoty VAT podlegającej odliczeniu musi także zastosować wskaźnik proporcji ustalony zgodnie z art. 90 ustawy o VAT. Ustala się go generalnie jako udział obrotu opodatkowanego stawką VAT w obrocie ogółem. Przy ustalaniu tego wskaźnika należy uwzględnić tylko obrót uzyskany w ramach działalności gospodarczej. Nie uwzględnia się natomiast czynności będących poza VAT.

Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 9 grudnia 2015 r., nr IPPP1/4512-1034/15-2/EK, w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej, zwolnionej i niepodlegającej VAT). W sytuacji kiedy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, i:

a) wydatki służą zarówno działalności opodatkowanej VAT, zwolnionej z VAT i niepodlegającej podatkowi VAT (niezwiązanej z działalnością gospodarczą), będzie on zobowiązany:

• ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy w stosunku do wydatków związanych z działalnością gospodarczą i działalnością statutową nieodpłatną,
   
• ustalić proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT w stosunku do wydatków związanych z działalnością opodatkowaną i działalnością zwolnioną,

b) wydatki służą zarówno działalności opodatkowanej VAT, niepodlegającej VAT (niezwiązanej z działalnością gospodarczą), będzie on zobowiązany ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy w stosunku do wydatków związanych z działalnością gospodarczą opodatkowaną i działalnością statutową nieodpłatną.