Koszty kwalifikowane odliczane od podstawy opodatkowania

Podatnicy CIT i PIT mogą korzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową (B + R), zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 18d-18e ustawy o PDOP i odpowiednio art. 26e-26g ustawy o PDOF. W praktyce oznacza to, że mogą oni odliczać od podstawy opodatkowania tzw. "koszty kwalifikowane". Odliczenia tego dokonuje się generalnie w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono ww. koszty (zob. art. 18d ust. 8 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 26e ust. 8 ustawy o PDOF).

Za działalność badawczo-rozwojową (B+R) uważa się tu działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową to prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez podatnika na ww. działalność, tzw. "kosztów kwalifikowanych". Prawo to przysługuje podatnikom CIT, a także PIT opodatkowanym według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.

Do kosztów kwalifikowanych zalicza się:

• należności ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, dotyczące pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej,
   
• nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,
   
• ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne oraz nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej,
   
• odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem,
   
• koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Za koszty kwalifikowane uznaje się także odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów (do odpisów tych nie stosuje się ograniczenia określonego w art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o PDOP oraz w art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PDOF).

UWAGA! Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć limitów określonych w art. 18d ust. 7 ustawy o PDOP oraz art. 26e ust. 7 ustawy o PDOF.

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Prawo do odliczenia nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia (patrz też zmiany w uldze B + R od 1 stycznia 2018 r. opisane w ppkt 6.3.).

Odliczenia ww. kosztów kwalifikowanych dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym je poniesiono. Podatnicy, którzy korzystają z tego odliczenia, mają obowiązek wykazać w zeznaniu koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu.

Jeśli podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych, następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową są zobowiązani wyodrębnić w prowadzonych księgach rachunkowych koszty działalności badawczo-rozwojowej (zob. art. 9 ust. 1b ustawy o PDOP).