Rozliczenie przychodów osiągniętych ze sprzedaży działki ogrodniczej

Z uzasadnienia

"(...) Zdaniem strony skarżącej przychód otrzymany z tytułu zbycia nasadzeń, urządzeń i obiektów zlokalizowanych na terenie pracowniczego ogrodu działkowego należy zaliczyć do przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy (o PIT - przyp. red.), czyli przychodu z odpłatnego zbycia innych rzeczy. Z kolei organ wywiódł, iż w opisanym stanie faktycznym źródłem przychodu było odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c ustawy, tj. przychód z przepisu art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy. (...)

Rozwiązaniem dla niniejszej sprawy jest zatem właściwa kwalifikacja, odpowiednie określenie charakteru prawnego nasadzeń, urządzeń i obiektów znajdujących się na terenach ogrodu działkowego.

Zgodnie z dyspozycją art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 40 ze zm.), nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność. Regulacja ta wprowadza wyjątek od uregulowanej w art. 48 Kodeksu cywilnego zasady superficies solo cedit. Co ważne, dopuszczalność wyjątków od tej zasady wynika wprost z brzmienia art. 48 Kodeksu cywilnego. Stanowi on, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Wyjątkiem takim jest wskazany art. 30 ust. 2 ustawy o ROD, na podstawie którego nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność. Dodać trzeba, iż przywołany przepis zawiera regulacje, które istniały na gruncie poprzedniej ustawy, ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o ROD, gdzie w art. 15 ust. 2 funkcjonował tożsamy zapis. Przepis ten stanowi wyjątek od ogólnej zasady zawartej w art. 48 Kodeksu cywilnego. Rodzinne ogrody działkowe zakładane są na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Polskiego Związku Działkowców. Niewątpliwie nie stanowią własności użytkownika działki. Jak podkreślił NSA w uzasadnieniu przywołanego wcześniej wyroku, zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali ustawa o ROD ma pierwszeństwo przed zastosowaniem przepisów Kodeksu Cywilnego. (...)

Czym innym jest zatem zbycie praw i obowiązków wynikających z prawa do działki, czym innym zaś zbycie nasadzeń, urządzeń i obiektów stanowiących własność zbywcy. Wynagrodzenie przysługuje w zamian za przeniesienie własności wyżej wskazanych rzeczy. Zbywca traci przymiot ich właściciela, zaś nabywca go zyskuje. Gdyby przyjąć za zasadne stanowisko organu, że prawo własności tych rzeczy jest ściśle związane z prawem do działki, zapis art. 42 ust. 2 ustawy o ROD byłby zbędny. Przepis ten wprost rozdziela kwestię przeniesienia praw do działki z wynagrodzeniem za własność rzeczy na tej działce się znajdujących.

(...) ustawodawca wyraźnie rozgraniczył prawo do działki i jego charakter od prawa własności nasadzeń, obiektów i urządzeń wykonanych lub nabytych ze środków finansowych działkowca. Na taką dwoistość reżimów prawnych zwracał także uwagę Stanisław Bogucki w glosie do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 czerwca 2009 r. w sprawie o sygn. akt II FSK 265/08 (...).

Z tych wszystkich względów, stanowisko wywiedzione przez skarżącego należy ocenić jako prawidłowe. Zasadnie skarżący podniósł zarzut naruszenia przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT, wywodząc, iż wynagrodzenie ze sprzedaży nasadzeń, urządzeń i obiektów powinno być klasyfikowane jako przychód z odpłatnego zbycia rzeczy".

(wyrok WSA w Łodzi z 17 sierpnia 2017 r., sygn. akt I SA/Łd 508/17 - orzeczenie nieprawomocne)