Nieodpłatne udostępnienie kwater noclegowych pracownikom oddelegowanym za granicę

Z uzasadnienia

"Przedmiotem interpretacji była kwestia rozpoznania u pracowników przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., w związku z nieodpłatnym udostępnieniem przez pracodawcę kwater noclegowych w czasie ich oddelegowania za granicę.

W ocenie Sądu niezasadne jest stanowisko organu interpretacyjnego, że opisane we wniosku świadczenia pracodawcy będą stanowiły dla pracowników przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (...).

Pojęcie »innych nieodpłatnych świadczeń« nie zostało zdefiniowane w u.p.d.o.f., ale jego wykładni dokonał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. (...) Trybunał Konstytucyjny stwierdził (...), że za przychód pracownika z tytułu otrzymania »innych nieodpłatnych świadczeń«, o których mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., mogą być uznane świadczenia, które spełniają wszystkie poniższe warunki:

• zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
   
• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów),
   
• zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść.

Niesporne jest między stronami spełnienie dwóch pierwszych przesłanek, bowiem nie ulega wątpliwości, że w zakreślonym stanie faktycznym nieodpłatne świadczenie spełniane jest za zgodą pracownika, a korzyść jest wymierna i może być przypisana indywidualnemu pracownikowi. Sporne jest natomiast spełnienie trzeciego warunku, bowiem organ uważa - w przeciwieństwie do wnioskodawcy - że przyjęcie nieodpłatnego noclegu przez pracownika oddelegowanego leży w jego interesie, bo pozwala mu uniknąć niezbędnego wydatku na zakwaterowanie.

W ocenie Sądu, świadczenie polegające na skorzystaniu przez pracowników oddelegowanych do pracy za granicą z bezpłatnego zakwaterowania nie będzie spełnione w interesie pracowników, ale w interesie pracodawcy i nie przyniesie pracownikom korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musieliby ponieść. Gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków służbowych, pracownicy ci nie mieliby powodu do korzystania z wynajmowanych przez wnioskodawcę miejsc noclegowych. Mają oni bowiem ośrodek interesów życiowych w Polsce, w związku z czym ponoszą wydatki związane z miejscem zamieszkania i oddelegowanie ich na określony czas do pracy za granicą tego nie zmienia. Natomiast obowiązkiem pracodawcy wynikającym z art. 94 Kodeksu pracy jest organizowanie pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy (pkt 2), w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie (pkt 3).

(...) Skoro więc prawidłowe i efektywne wypełnianie obowiązków pracowniczych wymaga od pracownika nocowania w pobliżu realizowanej przez pracodawcę budowy, jest to bowiem warunek konieczny świadczenia pracy w ogóle, to zapewnienie tej możliwości przez pracodawcę nie jest korzyścią pracownika, ale właśnie wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy tak, aby była ona możliwa, wydajna i należytej jakości. Zapewnienie możliwości nocnego wypoczynku odpowiada także obowiązkowi pracodawcy organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość.

W związku z powyższym, w opisanym stanie faktycznym ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia noclegów dla pracowników jest - w świetle wskazań Trybunału Konstytucyjnego - świadczeniem poniesionym w interesie pracodawcy, bo jemu przynosi konkretną i wymierną korzyść, skoro bez zakwaterowania pracowników w powyższy sposób praca nie mogłaby być świadczona".

(wyrok WSA w Rzeszowie z 20 lipca 2017 r., sygn. akt I SA/Rz 316/17 - orzeczenie nieprawomocne)

Od redakcji

Problem opodatkowania wartości nieodpłatnie udostępnionego noclegu dla oddelegowanych pracowników jest różnie rozstrzygany przez organy podatkowe i orzecznictwo sądowe. Wątpliwości budzi bowiem ustalenie, czy świadczenie, z którego korzysta oddelegowany pracownik jest spełnione w interesie pracownika czy pracodawcy. Sądy uznają, że jest to interes pracodawcy i przychód u pracownika nie powstaje. Odmiennego zdania są natomiast organy podatkowe, uznające, że jest to interes pracownika, w związku z czym osiąga on z tego tytułu przychód z nieodpłatnych świadczeń.