Wypłaty z ZFŚS

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (oraz na ubezpieczenie zdrowotne) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o pdof, osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Stanowi o tym wprost art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.). Niektóre jednak przychody pracownicze są wyłączone z podstawy wymiaru składek ZUS na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanego dalej rozporządzeniem składkowym. Ze zwolnienia z obciążeń składkowych może korzystać m.in. dofinansowanie wypoczynku pracowników i członków ich rodziny. W tym przypadku istotne znaczenie ma jednak źródło pochodzenia udzielonego dofinansowania.

Niewątpliwie wciąż najbardziej popularnym źródłem finansowania dopłat do wypoczynku (pracowników oraz członków ich rodzin) jest ZFŚS. W przypadku gdy pracownik otrzyma od pracodawcy dofinansowanie do wypoczynku pochodzące z tego Funduszu nie musi się martwić, że wypłacona mu kwota zostanie pomniejszona o składki ZUS. Tego typu pomoc korzysta bowiem ze zwolnienia ze składek ubezpieczeniowych - zarówno społecznych, jak i zdrowotnej - na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego. W przepisie tym, jako przychód, którego nie wlicza się do podstawy wymiaru składek, wymienia się bowiem świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Co ważne, w przepisie zwalniającym ze składek ZUS świadczenia socjalne wypłacone ze środków ZFŚS (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego) nie ma żadnego ograniczenia kwotowego co do zwolnienia z oskładkowania. Przepis ten nie określa też żadnych obostrzeń w kwestii formy udzielonego dofinansowania. Pracodawca może więc zrealizować dopłatę za pomocą bezpośredniego przelewu bankowego na konto organizatora wypoczynku, ale może również przelać pieniądze z dopłaty na konto pracownika albo wypłacić mu to dofinansowanie w gotówce. Dla celów zwolnienia udzielonego świadczenia nie ma też jakiegokolwiek znaczenia, kiedy pracodawca przekaże je pracownikowi - przed wyjazdem na wypoczynek czy po powrocie z urlopu.

Jednak, aby świadczenia udzielone z ZFŚS mogły korzystać ze zwolnienia ze składek ZUS, powinny przede wszystkim wchodzić w zakres działalności socjalnej. Za taką działalność uważa się m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku (zarówno krajowego, jak i zagranicznego), np. wczasy, kolonie, zimowiska, obozy itp.

Oprócz tego, przekazując pracownikowi świadczenia sfinansowane ze środków Funduszu pracodawca powinien pamiętać, aby posiadały one cechy świadczeń socjalnych. Przyznawanie przez pracodawcę ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS powinny bowiem być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego Funduszu, co jest zresztą podstawową zasadą dysponowania środkami ZFŚS, wynikającą z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS.

Dofinansowanie do wypoczynku pochodzące ze środków ZFŚS, przyznane w oparciu o kryterium socjalne, korzysta ze zwolnienia ze składek ZUS bez ograniczenia kwotowego.

Jeżeli wszystkie te warunki są spełnione, wówczas przekazanych pracownikom dopłat z ZFŚS na pokrycie wydatków związanych z ich letnim wypoczynkiem (lub np. wypoczynkiem ich dzieci), pracodawca nie powinien uwzględniać im w podstawie wymiaru składek ubezpieczeniowych (społecznych ani zdrowotnej).

Warto też dodać, że jeśli pracownicy, którzy nie mają możliwości wyjazdu na zorganizowane wczasy albo nie są w stanie wysłać swoich dzieci na kolonię czy obóz i sami organizują wypoczynek sobie czy swoim dzieciom, korzystając jednocześnie z dofinansowania udzielonego przez pracodawcę ze środków Funduszu, to i w takim przypadku będzie ono korzystało ze zwolnienia ze składek ZUS. Ustawa o ZFŚS wprawdzie definiuje działalność socjalną, to jednak nie wskazuje jednocześnie, że wypoczynek (pracowników lub ich dzieci) powinien być zorganizowany. Generalnie nie ma żadnych przeciwwskazań, aby pracodawca wypłacał dofinansowanie do wypoczynku pracownikom, o ile tego rodzaju świadczenia zostaną przewidziane w regulaminie ZFŚS. Trzeba jednak pamiętać, aby pracownicy otrzymywali dofinansowanie po spełnieniu wszystkich kryteriów ustalonych w regulaminie ZFŚS. Tylko wówczas dofinansowanie nie będzie podlegało oskładkowaniu.