Warunki uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom spółki jawnej

Gdy komornik stwierdził bezskuteczność egzekucji z majątku spółki jawnej, jej wierzyciel może próbować skierować egzekucję do majątku wspólników. Gdy posiada wyrok czy nakaz zapłaty przeciwko spółce może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom. Musi w takim przypadku wykazać, że spółka nie ma majątku, z którego może uzyskać zaspokojenie.

"(...) przesłanką uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki jawnej na podstawie (...) art. 778¹ K.p.c. [Dz. U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm. - przyp. red.] jest wykazanie bezskuteczności egzekucji prowadzonej w stosunku do całego majątku dłużnika lub, że brak [jest - przyp. red.] takiego majątku. Ciężar wykazania tej okoliczności obciąża wierzyciela. Przepis art. 778¹ K.p.c. nie jest regulacją samodzielną i pozostaje w związku z przepisami prawa materialnego normującymi odpowiedzialność wspólników spółek osobowych za zobowiązania spółki, w tym wypadku odnośnie wspólników spółki jawnej (art. 22 § 2 K.s.h. [Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 ze zm. - przyp. red.]). Charakter tej odpowiedzialności został natomiast doprecyzowany w art. 31 § 1 K.s.h.. Z powyższego wynika, że jest to odpowiedzialność solidarna z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, ale jest to jednocześnie odpowiedzialność subsydiarna względem spółki według art. 31 § 1 K.s.h. Dopiero brak składników majątkowych w spółce pozwala na skierowanie egzekucji przeciwko osobistym majątkom wspólników. Pojęcie bezskuteczności egzekucji należy rozumieć analogicznie do art. 299 K.s.h. W orzecznictwie i literaturze powszechnie przyjęta jest szeroka wykładnia pojęcia »bezskuteczność egzekucji«, utożsamiająca ją z niebudzącą wątpliwości nieściągalnością wierzytelności od samej spółki, tj. stanem, w którym z okoliczności sprawy wynika niezbicie, że spółka nie ma majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie swojej należności (...). Ustalenie bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela, wskazującego, że w danej sytuacji nie jest realne uzyskanie zaspokojenia z majątku spółki. Podstawowym dowodem wskazującym na bezskuteczność czynności egzekucyjnych prowadzonych z majątku osobowych spółek prawa handlowego jest prawomocne postanowienie komornika stwierdzające bezskuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego wraz z wnioskiem egzekucyjnym, który pokazuje, co do jakiego majątku wierzyciel skierował egzekucję. Mogą to być również akta komornicze, na podstawie których ta okoliczność będzie możliwa do ustalenia. Jest to konieczne w sytuacji, gdy postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego nie zawiera w swej treści wskazania o nieskutecznym podjęciu przez komornika działań w stosunku do wszelkich i konkretnych składników majątkowych dłużnej spółki. Innym dokumentem, który uzasadniałby uwzględnienie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności jest protokół sporządzony w postępowaniu o wyjawienie majątku, zawierający oświadczenie osób uprawnionych do reprezentacji spółki, co do posiadanych składników majątkowych. Koniecznym jest zatem przedłożenie przez wierzyciela dokumentów wskazujących na sposób prowadzonej egzekucji celem ustalenia czy ze wszystkich składników majątkowych należących do majątku spółki podjęta została bezskuteczna próba egzekucji. (...)".

(postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 13 stycznia 2017 r., sygn. akt VI Gz 281/16)