Zwolnienia w podatku od nieruchomości dla firm

Podatnicy podatku od nieruchomości powinni śledzić podejmowane przez ich gminy uchwały w zakresie tego podatku. Na ich podstawie, w odniesieniu do niektórych nieruchomości, mogą skorzystać ze zwolnienia w tym podatku.

Ustawowe zwolnienia w podatku

Podatek od nieruchomości obciąża właścicieli, posiadaczy samoistnych nieruchomości oraz użytkowników wieczystych gruntów. Zasady opłacania tego podatku reguluje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych oraz uchwały właściwych rad gmin bądź miast. Wspomniana ustawa zawiera katalog zwolnień podmiotowych i przedmiotowych w zakresie obowiązku opłacania podatku od nieruchomości. Przykładowo takiemu zwolnieniu podlegają nieruchomości lub ich części zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży.

W związku z tym, że wpływy z podatków i opłat lokalnych (w tym z podatku od nieruchomości) stanowią dochód budżetu gminy bądź miasta, w niektórych przypadkach mogą one liczyć na zwrot dochodów utraconych z tytułu zwolnień. Takim przykładem jest zwolnienie z podatku od nieruchomości przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych.

Gminy uchwalają tylko zwolnienia przedmiotowe

Wskazane zwolnienia należą do kategorii zwolnień ustawowych. Jednak na mocy art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzono uprawnienia dla gmin w zakresie ustalania przez nie zwolnień w podatku od nieruchomości odnośnie nieruchomości położonych na ich terenie. Powołany przepis stanowi, że rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe.

Zwolnienia ustawowe dzielą się na przedmiotowe (dotyczą np. budynków gospodarczych służących działalności leśnej lub rybackiej) oraz na podmiotowe (np. obejmujące uczelnie). W niektórych sytuacjach zwolnienia mogą mieć też charakter mieszany.

Natomiast zwolnienia wprowadzane przez gminy mogą mieć charakter tylko przedmiotowy. Taka dyspozycja została zawarta bezpośrednio w art. 7 ust. 3 ustawy. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 1026/11, orzekł, że: "Zawarte w art. 7 ust. 3 u.p.o.l. sformułowanie »inne zwolnienia przedmiotowe« może dotyczyć tylko i wyłącznie przedmiotu, a więc nieruchomości wykorzystywanych do różnego rodzaju działalności. Przy czym przedmiot winien być tak określony, żeby nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika. Oznacza to, że cechy przedmiotu muszą zostać określone w przepisie w ten sposób, żeby dotyczyły potencjalnie/hipotetycznie nieoznaczonego indywidualnie podatnika".

Niedopuszczalne jest również wprowadzanie zwolnień o charakterze przedmiotowo-podmiotowym. Gdy z treści zwolnienia można bezpośrednio wywieść, kto podlega zwolnieniu, a nie wyłącznie, jaki przedmiot jest tym zwolnieniem objęty, przyjmuje się, że zwolnienie jest niedopuszczalne, bowiem narusza obowiązujące przepisy. Przykładowo zawarcie w uchwale rady gminy sformułowania, iż zwolnieniu od podatku podlegają wszystkie budynki i grunty, które są wykorzystywane przez przedsiębiorców wykonujących działalność handlową, jest niedopuszczalne. Mamy tu bowiem do czynienia z określeniem podmiotu (przedsiębiorca prowadzący działalność handlową).

Zwolnienie a ulga w podatku

Trzeba również zwrócić uwagę, iż na mocy powołanego art. 7 ust. 3 ustawy, gminy mają prawo do wprowadzania na swoim terenie zwolnień w podatku od nieruchomości, a nie ulg. Zwolnienie i ulga to dwie różne instytucje występujące w konstrukcji prawnej podatku.

Zwolnienie oznacza "definitywne wyłączenie określonych przepisami podmiotów lub przedmiotów spod opodatkowania", podczas gdy ulgi oznaczają "zmniejszenie rozmiarów uiszczanego podatku". W przypadku ulgi podatkowej ustawodawca nie rezygnuje z opodatkowania, gdyż jego zamiarem jest tylko i wyłącznie redukcja obciążenia podatkowego, tj. zmniejszenie rozmiarów płaconego podatku. Ustanowienie ulg podatkowych może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy, a nie uchwały organu jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego za niedozwoloną ulgę w podatku od nieruchomości należy uznać np. ustalenie przez radę gminy zwolnienia z omawianego podatku przez okres trzech pierwszych miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, budynku związanego z prowadzeniem nowo rozpoczynanej działalności gospodarczej.

Prawidłowe zwolnienia

Rada gminy może wprowadzić jedynie zwolnienia określonych przedmiotów opodatkowania, takich jak: grunt, budynek, budowla, lokal. Zwolnienia w podatku od nieruchomości ustanowione na podstawie uchwały rady gminy są generalne i przysługują wszystkim podmiotom, których nieruchomości spełniają warunki zawarte w postanowieniach uchwały.

Przykładem prawidłowego zapisu w uchwale rady miasta dotyczącego zwolnienia przedmiotowego jest zwolnienie z podatku od nieruchomości budynków lub ich części, w których zakończony został remont elewacji, gdzie na przeprowadzenie remontu wydana została decyzja przez właściwy organ lub przeprowadzenie prac remontowych zostało zgłoszone do właściwego organu zgodnie z przepisami Prawa budowlanego.

Co istotne, korzystając ze zwolnienia uprawnione podmioty nie muszą składać żadnych wniosków w tym zakresie. Są natomiast zobowiązane złożyć w obowiązujących je terminach deklaracje lub informacje na podatek od nieruchomości.