PCC od wkładu wniesionego do spółki jawnej

Wspólnik spółki jawnej wniósł do niej wkład w postaci nieruchomości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami notariusz, w momencie sporządzania aktu notarialnego dokumentującego zmianę umowy spółki w związku z wniesieniem do niej wkładu, pobrał kwotę należnego podatku od czynności cywilnoprawnych. Czy wartość zapłaconego przez spółkę PCC stanowi u wspólników tej spółki, proporcjonalnie do ich udziału w zysku spółki, koszt uzyskania przychodu?

Wniesienie wkładu przez wspólnika stanowi jedną z podstawowych cech zawarcia umowy spółki i prowadzenia w tej formie działalności gospodarczej. Wniesienia takiego wkładu nie można postrzegać jako nieodpłatnego świadczenia na rzecz pozostałych wspólników, gdyż wniesienie to wynika z samej istoty tworzenia i funkcjonowania spółki. Czynność ta na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie powoduje więc powstania po stronie wspólnika wnoszącego wkład ani pozostałych wspólników przychodu do opodatkowania.

Dopiero przysporzenia z tytułu udziału w zysku spółki są przychodem podlegającym opodatkowaniu. Natomiast samo wniesienie wkładu jest neutralne podatkowo.

Wprawdzie neutralność ta została wyrażona poprzez zwolnienie podatkowe uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 50b updof, obowiązujące od 1 stycznia 2011 r., ale jak orzekł skład siedmiu sędziów w uchwale NSA z 14 marca 2011 r., sygn. akt II FPS 8/10, zarówno do 1 stycznia 2011 r., jak i po tej dacie, wniesienie aportu do spółki osobowej jest czynnością prawną neutralną podatkowo.

Skoro wniesienie wkładu do spółki jawnej nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu, to podatek od czynności cywilnoprawnych zapłacony przez spółkę w związku ze zmianą umowy spółki spowodowaną wniesieniem wkładu przez wspólnika, nie może być kosztem uzyskania przychodów. Tak rozstrzygnął NSA m.in. w wyroku z 3 czerwca 2014 r., sygn. akt II FSK 1550/12. W uzasadnieniu tego wyroku czytamy: "Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodem są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zestawiając tę definicję przychodu z faktem, że wniesienie wkładu jest dla wspólnika nieekwiwalentne, uznać należy, iż wniesienie tego wkładu nie powoduje powstania po stronie wspólnika przychodu podlegającego opodatkowaniu. Powyższe prowadzi do (...) wniosku, że wniesienie wkładu do spółki osobowej jest neutralne podatkowo. Z tej przyczyny, skoro z wniesieniem wkładu nie wiąże się powstanie przychodu, nie jest możliwe uznanie uiszczonego w związku z tą czynnością podatku od czynności cywilnoprawnych za koszt uzyskania przychodu".