Dokumentowanie transakcji lub innych zdarzeń pomiędzy podmiotami powiązanymi

Wspólnik spółki jawnej (osoba fizyczna) jest jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej. Spółka jawna wynajmuje spółce cywilnej lokal oraz sprzedaje jej towar. Obroty spółki jawnej przekraczają kwotę 2.000.000 zł. Czy w związku z tym spółka jawna będzie miała obowiązek sporządzenia za 2017 r. dokumentacji podatkowej? Kto powinien ją sporządzić - wspólnik czy spółka?

Stosownie do art. 25a ust. 1 pkt 1 i ust. 1f updof, od 1 stycznia 2017 r. podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki niebędącej osobą prawną (np. spółki jawnej lub spółki cywilnej), mają obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, jeżeli łącznie zachodzą następujące przesłanki:

• spółka w roku podatkowym oraz w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadzi i prowadziła księgi rachunkowe,
   
• przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych przez spółkę (jako całość) ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2.000.000 euro (limit ten dotyczy spółki niebędącej osobą prawną),
   
• spółka dokonuje w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 updof, mających istotny wpływ na wysokość jej dochodu (straty), lub ujmuje w roku podatkowym w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 updof, mające istotny wpływ na wysokość jej dochodu (straty); co do zasady chodzi tu o transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50.000 euro - jednak próg ten wzrasta proporcjonalnie do wysokości przychodów uzyskanych w roku poprzedzającym rok podatkowy (art. 25a ust. 1d updof).

Przy czym wielkości wyrażone w euro przelicza się na złote polskie po średnim kursie ogłaszanym przez NBP, obowiązującym w ostatnim dniu roboczym roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy dokumentacja podatkowa (art. 25a ust. 5 updof).

Jednocześnie został wprowadzony obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej również za rok następujący po roku podatkowym, za który podatnicy byli obowiązani sporządzić tę dokumentację. Co istotne, obowiązek sporządzenia dokumentacji za rok następny powstaje bez względu na wysokość osiągniętych przychodów lub poniesionych przez podatników kosztów w tym roku, za który byli oni zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej (art. 25a ust. 1a updof).

Niewątpliwie w stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu, spółka jawna i spółka cywilna są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 updof. W takiej sytuacji na wspólnikach spółki jawnej będzie ciążył obowiązek sporządzenia za 2017 r. dokumentacji podatkowej, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

• w latach 2017 i 2016 spółka prowadzi (prowadziła) księgi rachunkowe,
   
• przychody lub koszty ustalone na podstawie tych ksiąg w 2016 r. przekroczyły równowartość 2.000.000 euro,
   
• wartość transakcji lub innych zdarzeń jednego rodzaju dokonywanych z powiązaną spółką cywilną w 2017 r. przekroczy próg określony w art. 25a ust. 1d updof.

W przypadku powstania obowiązku dokumentacyjnego za 2017 r. wspólnicy spółki jawnej powinni również sporządzić dokumentację podatkową za 2018 r. - bez względu na wysokość osiągniętych przez spółkę w 2017 r. przychodów lub poniesionych kosztów.

Trzeba zauważyć, że omawiane obowiązki dokumentacyjne mogą również powstać u wspólników powiązanej spółki cywilnej - oczywiście, o ile będą spełnione wcześniej wymienione przesłanki.

W świetle aktualnych przepisów o podatku dochodowym, co do zasady, każdy ze wspólników spółki niebędącej osobą prawną (np. spółki jawnej lub spółki cywilnej) jest zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej. Ustawodawca przewidział jednak możliwość przeniesienia tego obowiązku na jednego ze wspólników mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Wyznaczenie wspólnika nie zwalnia jednak pozostałych wspólników z odpowiedzialności za nieprzedłożenie wymaganej dokumentacji podatkowej (art. 25a ust. 1g updof).

Natomiast jeżeli przychody lub koszty spółki niebędącej osobą prawną w 2016 r. nie przekroczyły równowartości 2.000.000 euro, to co do zasady, jej wspólnicy nie mają obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej za 2017 r.

Stosownie do nowych przepisów, dokumentacja podatkowa powinna być sporządzona nie później niż do dnia upływu terminu określonego dla złożenia rocznego zeznania podatkowego (art. 25a ust. 2f updof). Niemniej jednak, podatnicy nadal mają obowiązek przedłożenia dokumentacji cen transferowych w terminie 7 dni od doręczenia żądania przez organy podatkowe (art. 25a ust. 4 updof). W związku z tym, w praktyce dokumentacja podatkowa powinna być sporządzana na bieżąco, także w trakcie roku podatkowego.

Podatnicy, u których wystąpi obowiązek dokumentacyjny, są również obowiązani składać oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji podatkowej. Takie oświadczenie należy złożyć urzędowi skarbowemu do dnia, w którym upływa termin złożenia rocznego zeznania podatkowego (art. 25a ust. 7 updof). Tym samym, oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji podatkowej dotyczącej transakcji lub zdarzeń, które miały miejsce w 2017 r., osoby fizyczne powinny złożyć do 30 kwietnia 2018 r.