Przejęcie środka trwałego z działalności małżonka

Żona przekaże mężowi samochód ciężarowy, który wykorzystuje w indywidualnej działalności gospodarczej jako środek trwały. Mąż rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej i planuje przejęty do swojej firmy samochód uznać za środek trwały i amortyzować. Czy będzie miał do tego prawo biorąc pod uwagę fakt, że małżonkowie nie mają ustanowionej rozdzielności majątkowej?

Nie ma przeszkód, aby składnik majątku stanowiący środek trwały w firmie żony po przekazaniu do firmy męża pełnił w niej taką samą rolę. Nie zawsze jednak jego amortyzacja może się odbywać na zasadach ogólnych.

Przekazanie składnika majątku stanowiącego środek trwały w działalności jednego małżonka do działalności drugiego z nich jest dosyć częstą praktyką. Jeżeli przekazanie takie towarzyszy zmianie działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z nich, małżonek, który przejmie środek trwały, zobowiązany jest do kontynuowania amortyzacji rozpoczętej przez poprzednika. Jest to konsekwencją uregulowań zawartych w art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o pdof, które nakazują amortyzację objętych przez małżonka środków trwałych z uwzględnieniem ich wartości początkowej wynikającej z ewidencji środków trwałych małżonka przekazującego. To z kolei skutkuje koniecznością stosowania przez małżonka przejmującego tej samej metody amortyzacji oraz uwzględnienia dokonanych odpisów amortyzacyjnych (art. 22h ust. 3 ustawy o pdof). Natomiast wydatki związane z eksploatacją takiego składnika zalicza on do firmowych kosztów podatkowych w pełnej poniesionej wysokości (przykład 1).

Ustawodawca przewidział jeszcze jedno istotne ograniczenie amortyzacyjne dotyczące małżonków. Odnosi się ono do tzw. jednorazowej amortyzacji, o której mowa w art. 22k ust. 7-13 ustawy o pdof. Przedsiębiorcy spełniający kryteria do uznania ich za podatników rozpoczynających w roku podatkowym działalność gospodarczą (jakim będzie w sytuacji opisanej w pytaniu mąż), zasadniczo mają prawo do dokonania jednorazowej amortyzacji środków trwałych zaliczonych do grup 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych. Jednak w odniesieniu do małżonków art. 22k ust. 11 ustawy o pdof stanowi, że amortyzacja ta nie ma zastosowania m.in. do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, jeśli w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa (przykład 2).