Brak zapłaty należności - obowiązek korekty VAT naliczonego przez dłużnika

» Kiedy dłużnik musi skorygować VAT naliczony?

Dłużnik, który nieterminowo reguluje swoje zobowiązania wobec kontrahentów narażony jest na konsekwencje w postaci obowiązkowej korekty podatku naliczonego, który odliczył w związku z dokonanym zakupem.

W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu tego terminu. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Kalkulator ulgi na złe długi dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Korekty tej nie dokonuje się w sytuacji gdy:

• dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności, bądź też
   
• dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Korekta podatku naliczonego przez dłużnika na podstawie art. 89b ustawy o VAT jest obowiązkowa i nie zależy od tego, czy wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi.

Uwaga

Korektę VAT naliczonego w związku z ulgą na złe długi należy wykazać w poz. 49 deklaracji VAT ze znakiem "-".

Warto dodać, że dłużnik, który był obowiązany do skorygowania podatku naliczonego ze względu na nieuregulowanie należności, ale korekty takiej nie dokonał, narażony jest na ustalenie przez organ podatkowy dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur. Sankcja ta nie ma zastosowania wobec osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

Kwestia sankcji, o której mowa w art. 89b ust. 6 ustawy o VAT, w 2017 r. zostanie zupełnie inaczej uregulowana w przepisach ustawy o VAT. W ustawie o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (która na dzień oddania do druku niniejszej publikacji została przekazana do Senatu - druk 965 dostępny na stronie internetowej www.sejm.gov.pl) sankcja ta została uchylona. Jej likwidacja ma związek z planowanym wprowadzeniem nowych uregulowań dotyczących sankcji nakładanej przez organ podatkowy w przypadku stwierdzenia zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Będzie to tzw. dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty zawyżenia kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym lub zaniżenia kwoty zobowiązania podatkowego. Pozostawienie sankcji przewidzianej przepisem art. 89b ust. 6 ustawy oznaczałoby podwójną karę za ten sam czyn, w związku z tym przepis ten zostanie usunięty.

» Ponowna korekta VAT naliczonego po zapłacie należności

W niektórych przypadkach korekta podatku VAT w ramach ulgi na złe długi, i to zarówno po stronie wierzyciela, jak i po stronie dłużnika nie jest ostateczna. Jeżeli bowiem dłużnik już po jej dokonaniu ureguluje należność (w całości lub częściowo), wierzyciel (jeżeli skorzystał z ulgi na złe długi) ma obowiązek a dłużnik ma prawo dokonania powtórnej korekty podatku VAT, uwzględniającej uregulowaną należność.

W myśl art. 89a ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której wierzyciel skorygował podatek należny i podstawę opodatkowania, należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, wówczas podstawa opodatkowania oraz kwota podatku należnego musi być zwiększona w odniesieniu do tej części.

Dłużnik natomiast, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty podatku naliczonego, ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano (lub o część kwoty podatku naliczonego - przy częściowym uregulowaniu należności). Prawo to wynika z art. 89b ust. 4 ustawy o VAT.

Uwaga

Korektę VAT naliczonego w związku z uregulowaniem należności po zastosowaniu ulgi na złe długi wykazuje się w poz. 50 deklaracji VAT. Kwota ta zwiększy wartość podatku naliczonego do odliczenia w danym okresie rozliczeniowym.