Zwolnienie podmiotowe z VAT w 2017 r.

Status drobnego przedsiębiorcy w świetle ustawy o VAT

Podmiotowe zwolnienie z podatku VAT określone w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje tzw. drobnym przedsiębiorcom, tj. podatnikom, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł (w 2016 r. kwota ta wynosiła 150.000 zł).

Również podatnicy, którzy dopiero rozpoczynają wykonywanie czynności podlegające opodatkowaniu VAT w trakcie roku podatkowego, mogą być podmiotowo zwolnieni z VAT, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT). Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, przekroczy w trakcie roku podatkowego powyższy limit, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Do wyliczenia kwoty obrotu uprawniającej do zwolnienia przyjmuje się łączną wartość sprzedaży opodatkowanej netto (bez podatku VAT). Nie wlicza się także czynności wymienionych w art. 113 ust. 2, a mianowicie:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c) usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zwrócić należy uwagę, iż ustawodawca w art. 113 ust. 13 ustawy wymienił czynności, których wykonywanie nie pozwala na korzystanie przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego. Przepis ten dotyczy podatników, którzy dokonują sprzedaży:

• wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
   
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych, a także samochodów osobowych, innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
   
• budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b),
   
• nowych środków transportu,
   
• terenów budowlanych,
   
• usług prawniczych,
   
• usług w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
   
• usług jubilerskich.

Zwolnienia z VAT nie stosuje się także do podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zasady powrotu do zwolnienia z VAT

W szczególnych okolicznościach czynny podatnik VAT ma prawo do rezygnacji z opodatkowania i ponownego skorzystania ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów.

Zasady powrotu do zwolnienia z VAT reguluje art. 113 ust. 11 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może ponownie z niego skorzystać, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnował.

Formularz VAT-R dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl.

W związku z tym, że termin powrotu do zwolnienia budził wątpliwości podatników (sporne było, czy powrót do tego zwolnienia możliwy jest w trakcie roku), w celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, Minister Finansów wydał w dniu 24 kwietnia 2015 r. interpretację ogólną nr PT3.8101.4.2015.LBE.72. Wynika z niej, że podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT z początkiem dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy o VAT terminie.

Warto w tym miejscu także dodać, że w niektórych przypadkach powrót podatnika VAT czynnego do zwolnienia podmiotowego może wiązać się z obowiązkiem korekty podatku naliczonego. Zmieni się bowiem przeznaczenie towarów - ze związku z działalnością opodatkowaną na związek z działalnością zwolnioną z VAT.