Rekompensata za zlikwidowane ogródki działkowe

Zagadnienia związane z funkcjonowaniem i likwidacją rodzinnych ogrodów działkowych reguluje ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. 2014 r. poz. 40 ze zm.), zwana dalej ustawą o ROD. W myśl uregulowań tej ustawy właścicielem gruntów zajętych na potrzeby rodzinnych ogrodów działkowych jest Skarb Państwa bądź jednostka samorządu terytorialnego albo stowarzyszenie ogrodowe. Działkowcom przysługuje z kolei prawo:

• do korzystania z działki ustanowione na podstawie umowy dzierżawy działkowej, jak również
   
• własności nasadzeń, urządzeń i obiektów znajdujących się na działce, wykonanych lub nabytych ze środków finansowych działkowca.

W przypadku likwidacji rodzinnego ogrodu działkowego, podmiot dokonujący likwidacji obowiązany jest wypłacić działkowcom m.in. odszkodowanie za składniki majątkowe znajdujące się na działkach, a stanowiące ich własność (art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o ROD). Co istotne - do likwidacji rodzinnego ogrodu działkowego lub jego części na cel publiczny w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące wywłaszczania nieruchomości (art. 18 ust. 1 ustawy o ROD).

Z kolei na gruncie przepisów podatkowych obowiązuje art. 21 ust. 1 pkt 29 updof. Na jego podstawie, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane m.in. z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Przepisy, o których mowa mają zastosowanie m.in. do odszkodowań za wywłaszczenie własności nieruchomości. Przy czym przez nieruchomość gruntową należy rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności (art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz. U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.). Zatem zwolnieniem objęte jest nie tylko odszkodowanie za wywłaszczenie gruntu, ale również jego części składowych, jeżeli części te stanowią odrębny przedmiot własności.

Ponadto z wyroku WSA w Gliwicach z 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt I SA/Gl 80/14 oraz interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 czerwca 2015 r., nr IBPBII/1/4511-206/15/MK i 15 kwietnia 2015 r., nr IBPBII/1/4511-34/15/BJ wynika, że zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 29 updof ma zastosowanie nie tylko do odszkodowań wypłacanych za wywłaszczenie nieruchomości, lecz do wszystkich odszkodowań, których wypłata następuje stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Jeżeli więc podatnik otrzyma odszkodowanie w związku z likwidacją rodzinnego ogrodu działkowego, to mimo że podstawę przyznania takiego odszkodowania stanowią przepisy ustawy o ROD i odszkodowanie dotyczy części składowych nieruchomości gruntowej (tj. naniesień, urządzeń i obiektów posadowionych na gruncie) - wypłata takiego odszkodowania następuje stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Tym samym wspomniane odszkodowanie jest wolne od opodatkowania.