Odzyskanie rzeczy zajętej przez poborcę skarbowego

Poborca skarbowy zajął na poczet zaległości podatkowych mojego brata rower, który co prawda był u niego przechowywany, ale należy do mnie. Co mogę zrobić, aby odzyskać swój rower? Kto powinien wystąpić do urzędu skarbowego o jego zwrot: ja czy mój brat?

Urząd skarbowy, dochodząc spłaty zaległości podatkowych w trybie egzekucyjnym, może zająć ruchomości należące do dłużnika. Rzecz zajętą przez pomyłkę można odzyskać tylko w jeden sposób: występując z żądaniem wyłączenia jej spod egzekucji. Taki tryb przewiduje art. 38 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Z wnioskiem o wyłączenie spod egzekucji musi wystąpić osoba, która nie jest dłużnikiem, a rości sobie prawa do zajętej rzeczy (w omawianym przypadku: brat/siostra dłużnika). Wniosek składa się w urzędzie skarbowym prowadzącym postępowanie egzekucyjne. Prawowity właściciel musi wykazać, że zajęta rzecz należy do niego. Konieczne jest przedstawienie lub powołanie potwierdzających to dowodów, np. faktury zakupu.

Wniosek o wyłączenie spod egzekucji trzeba złożyć w ciągu 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy, np. od dnia otrzymania takiej informacji od dłużnika. Nie można go jednak zgłosić, jeżeli rzecz została już sprzedana, np. w drodze licytacji publicznej.

Urząd skarbowy powinien rozpoznać zgłoszone żądanie i wydać postanowienie w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku. Termin ten może być przedłużony o dalsze 14 dni, jeżeli w tym czasie zbadanie dowodów nie było możliwe. Na postanowienie odmawiające wyłączenia zajętej rzeczy spod egzekucji przysługuje zażalenie. Jeżeli nie przyniesie to zmiany stanowiska organów podatkowych, pozostaje dochodzić słuszności swoich racji w postępowaniu cywilnym. Na ostateczne postanowienie w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy spod egzekucji nie można złożyć skargi do sądu administracyjnego. Osobie, której żądanie nie zostało uwzględnione, przysługuje natomiast prawo żądania zwolnienia ruchomości od egzekucji administracyjnej w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Sporna rzecz nie może być sprzedana do momentu wyjaśnienia sprawy. Sprzedaży nie wolno przeprowadzić do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia żądania wyłączenia spod egzekucji, a także w okresie 14 dni po wydaniu tego rozstrzygnięcia. Gdyby sprawa trafiła do sądu, rzecz nie może być sprzedana również w okresie od dnia skierowania pozwu do organu egzekucyjnego do dnia uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie wyłączenia spod egzekucji. Wyjątek przewidziano w przypadku rzeczy łatwo psującej się. Może być ona sprzedana przed rozstrzygnięciem żądania wyłączenia spod egzekucji. Kwotę osiągniętą ze sprzedaży składa się do depozytu organu egzekucyjnego. Z tej kwoty zostanie przeprowadzona egzekucja, jeżeli żądanie wyłączenia nie będzie uwzględnione.

Osoba roszcząca sobie prawo do rzeczy, którą sprzedano w trybie egzekucyjnym, może dochodzić od dłużnika na drodze cywilnej odszkodowania za wyrządzoną szkodę. Stanowi tak art. 168a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.