Skutki zajęcia udziałów w postępowaniu egzekucyjnym

Jestem wspólnikiem spółki z o.o. Mam zaległości wobec urzędu skarbowego. Toczy się wobec mnie postępowanie egzekucyjne. Otrzymałem zawiadomienie o zajęciu udziałów. Co to dla mnie oznacza? Czy spółka dostaje z urzędu informację o zajęciu udziałów?

W przypadku gdy organem egzekucyjnym jest naczelnik urzędu skarbowego, do egzekucji z udziału w spółce z o.o. stosuje się przepisy art. 96j i art. 96k ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z tymi regulacjami zawiadomienie, jakie otrzymał Czytelnik, powinno być połączone m.in. z jednoczesnym przesłaniem spółce zawiadomienia o zajęciu. Organ egzekucyjny dokonuje bowiem zajęcia udziału w spółce z o.o. oraz wierzytelności z tego prawa przez przesłanie do spółki takiego zawiadomienia. Stanowi ono jednocześnie wezwanie spółki do tego, aby nie uiszczała zobowiązanemu (tu: wspólnikowi) żadnych należności przypadających mu z tytułu zajętego udziału, do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi. Spółka należne kwoty ma przekazywać organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności.

Zajęcie udziału oraz wierzytelności z tego prawa jest dokonane z chwilą doręczenia spółce zawiadomienia.

NSA w postanowieniu z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. akt I FZ 85/16, wyjaśnił, że podstawowym skutkiem dla wspólnika jest to, że z chwilą zajęcia udziału nie może go obciążać ani zbywać zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie. Nie oznacza to jednak, aby inne uprawnienia wynikające z faktu posiadania przez zobowiązanego udziałów w spółce z o.o., o jakich mowa w przepisach Kodeksu spółek handlowych dotyczących spółki z o.o., np. co do prawa kontroli jej działalności, udziału w zgromadzeniu wspólników, prawa głosu, prawa do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały wspólników, czy też prawa do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą, były ograniczone wskutek zajęcia.

Art. 96j § 3 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje, że organ egzekucyjny jednocześnie z przesłaniem spółce zawiadomienia o zajęciu kieruje do sądu rejestrowego wniosek o dokonanie w KRS wpisu o zajęciu udziału. Odpis tego wniosku powinien otrzymać Czytelnik wraz z zawiadomieniem. Ustawa o KRS, a także przepisy wykonawcze do niej, nie przewidują ewentualności ujawnienia takiej informacji w rejestrze przedsiębiorców KRS. Przy tym jednak taki wniosek zostanie złożony w aktach rejestrowych spółki.

Jeżeli egzekucja z należności przysługujących zobowiązanemu z tytułu zajętego udziału nie doprowadzi do pełnego pokrycia dochodzonej należności, organ egzekucyjny wystąpi do właściwego sądu rejestrowego o zarządzenie sprzedaży zajętego udziału na zasadach określonych w art. 96k ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uprawnienia spółki w sytuacji, gdy w drodze egzekucji ma nastąpić sprzedaż udziału, którego zbycie umowa spółki uzależnia od zgody spółki lub w inny sposób ogranicza, określa art. 185 K.s.h. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).