Refakturowanie mediów przy umowie użyczenia lokali

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 marca 2016 r., nr IBPP3/4512-60/16/EJ)

"(...) Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o podatku VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. (...)

Oznacza to, że koszty niektórych usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot niż podmiot obciążony przez świadczącego usługę, mogą być w ramach zawartych umów przenoszone na faktycznego odbiorcę. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie «w stanie nieprzetworzonym» odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi. Podatnik jest traktowany tak, jakby świadczył tę usługę. Świadczenie takich usług powinno zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla danego rodzaju usługi. Takie uregulowanie jest konsekwencją przyjęcia zasady, że czynność wykonana we własnym imieniu przez podatnika powoduje dla niego powstanie obowiązku podatkowego. (...)

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca udostępnił na zasadzie umów użyczenia lokale Ośrodkowi Pomocy Społecznej, Fundacji, a także Caritas Diecezji. Zgodnie z tymi umowami Wnioskodawca zezwolił biorącym na bezpłatne używanie oddanych im w tym celu lokali. W ramach umów użyczenia biorący zobowiązali się do udziału w kosztach utrzymania obiektu, takich jak: energia elektryczna, woda, gaz, ogrzewanie, wywóz śmieci, ubezpieczenie budynku, konserwacja dźwigu. Koszty te są rozliczane na podstawie otrzymywanych obciążeń dotyczących całego obiektu, a następnie dzielone proporcjonalnie do zajmowanej powierzchni w budynku należącym do Wnioskodawcy. Do tej pory Wnioskodawca refakturował te koszty stosując stawkę VAT wynikającą z faktur otrzymywanych od dostawców mediów i usług. Koszty ubezpieczenia refakturował jako niepodlegające opodatkowaniu.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy stosowania przy refakturowaniu kosztów na rzecz biorących w używanie stawki VAT wynikającej z faktur otrzymywanych od dostawców mediów i usług, a koszty ubezpieczenia jako niepodlegające. (...)

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-42/14 kierując się ogólną zasadą wynikającą z art. 1 ust. 2 akapit drugi dyrektywy VAT, zgodnie z którą każde świadczenie należy traktować odrębnie - rozstrzygnął, że najem nieruchomości i związane z nim: dostawa wody, energii elektrycznej, energii cieplnej oraz wywóz nieczystości, co do zasady należy uważać za odrębne i niezależne świadczenia, które winno się oceniać oddzielnie z punktu widzenia podatku od wartości dodanej, chyba że elementy transakcji, które obejmują również ekonomiczne przesłanki zawarcia umowy, są ze sobą tak ściśle związane że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie ekonomicznie, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. (...)

Z uwagi na podobieństwo umowy najmu z umową użyczenia, w ocenie Organu, tezy przedstawione w ww. orzeczeniu TSUE C-42/14 mogą być odpowiednio zastosowane do umowy użyczenia. (...)

(...) wskazać należy, że ocena podanych we wniosku okoliczności, dokonana przez pryzmat orzeczenia C-42/14 pozwala stwierdzić, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniami odrębnymi. Opisane we wniosku umowy z biorącymi lokale w bezpłatne używanie przewidują odrębny sposób rozliczania opłat dodatkowych, które nie są wkalkulowane w stawkę czynszu. W ramach umów biorący w użyczenie zobowiązali się do udziału w kosztach utrzymania obiektu. Koszty te są rozliczane na podstawie otrzymywanych obciążeń dotyczących całego obiektu, a następnie dzielone proporcjonalnie do zajmowanej powierzchni w budynku należącym do Wnioskodawcy.

Przenosząc powołane przepisy prawa oraz wnioski płynące z ww. wyroku TSUE na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że skoro z zawartych umów użyczenia wynika, że Strony odrębnie rozliczają opłaty za media (wymienione we wniosku), to świadczenie to powinno być uważane za odrębne od usługi użyczenia lokali, bowiem - jak wynika z opisanego stanu faktycznego - najemcy mają możliwość decydowania o wielkości zużycia mediów, rozliczanych na podstawie proporcjonalnego podziału kosztów, a wysokość opłaty, ustalanej w oparciu o powierzchnię lokali w całym budynku obiektywnie odzwierciedla zużycie mediów.

W konsekwencji, w sytuacji zawarcia umów użyczenia lokali, przewidujących obciążanie biorących lokale w użyczenie opłatami z tytułu zużycia mediów, prawidłowym jest zastosowanie do czynności «refakturowania kosztów mediów» stawek podatku VAT wynikających z faktur otrzymywanych od dostawców mediów i usług, a w przypadku kosztów ubezpieczenia jako niepodlegających opodatkowaniu. (podkreślenie redakcji). (...)"