Zwrot pracownikowi kosztów udziału w kursie

Pracownik, za zgodą pracodawcy, uczestniczył w specjalistycznym kursie, którego tematyka była zbieżna z wykonywaną przez niego pracą. Kurs ten odbywał się w innym mieście. Pracodawca zwrócił pracownikowi zarówno wydatki, które poniósł on tytułem opłaty za kurs, jak również na przejazdy, wyżywienie i nocleg w innym mieście. Czy można uznać, że wszystkie te świadczenia są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Wartość świadczeń otrzymanych przez pracownika na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zalicza się do przychodów ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF. Nie oznacza to jednak automatycznie ich opodatkowania.

Ustawodawca zwalnia bowiem od podatku dochodowego wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego (art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PDOF).

Pod pojęciem "odrębnych przepisów", o których mowa w powyższym zwolnieniu, należy rozumieć regulacje zawarte w art. 103¹-103⁵ Kodeksu pracy.

W myśl tych unormowań, pracownikowi, który podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, przysługuje urlop szkoleniowy i zwolnienie z całości lub z części dnia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to nie korzysta jednak ze zwolnienia od podatku, co wprost wynika z powołanego wcześniej art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PDOF.

Ponadto, pracownikowi, który podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, pracodawca może przyznać dodatkowe świadczenia, a w szczególności pokryć:

• opłaty za kształcenie,
   
• przejazd,
   
• podręczniki i
   
• zakwaterowanie.

Należy zwrócić uwagę, że katalog dodatkowych świadczeń wymienionych w art. 103³ K.p. ma charakter tylko przykładowy - otwarty. Oznacza to, że pracodawca może przyznać również inne świadczenia dodatkowe, które pozostają w związku z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych (np. zwrot wydatków poniesionych przez pracownika na wyżywienie podczas wyjazdu na szkolenie).

Jeżeli zatem pracownik podnosi kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, to w takich okolicznościach kwota sfinansowanych przez pracodawcę kosztów nauki pracownika (np. opłat za naukę, przejazdów, materiałów dydaktycznych, zakwaterowania, wyżywienia) korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PDOF.

Warto przy tym wspomnieć, że w świetle wyjaśnień Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (na które powołują się organy podatkowe), omawiane przepisy K.p. dotyczą przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika, ale mogą mieć zastosowanie również w przypadku, gdy planowany jest awans pracownika lub też pracodawca zamierza zaproponować mu inne warunki pracy, np. pracę na innym stanowisku czy ze względu na zmianę profilu działalności firmy.