Zakup samochodu od podatnika unijnego

Zakupiliśmy samochód od podatnika unijnego. Zakup stanowi dla nas WNT. W związku z tym ponieśliśmy za granicą wydatki na zakup czasowych tablic rejestracyjnych, a w Polsce - zapłaciliśmy akcyzę i opłatę recyklingową, opłatę za tablice rejestracyjne i tłumaczenie dokumentów. Czy wszystkie te wydatki należy wliczyć do podstawy opodatkowania WNT? Jak rozliczyć taki zakup?

W przypadku zakupu towaru (także samochodu) od podatnika z innego kraju Unii (tj. gdy samochód jest przewożony/przetransportowywany z jednego kraju UE do drugiego), zazwyczaj mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru (WNT). W uproszczeniu mówiąc - WNT występuje wówczas, gdy dwie strony transakcji (sprzedawca i nabywca) są czynnymi podatnikami VAT (podatku od wartości dodanej), a sprzedaż nie jest opodatkowana na zasadzie marży (art. 9 i 10 ustawy o VAT). Zakładamy, że w przedmiotowej sprawie warunki do uznania zakupu samochodu za WNT są spełnione.

W przypadku WNT podstawę opodatkowania, co do zasady, ustala się zgodnie z ogólną regułą - jest nią zatem wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania obejmuje również:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Wydatki wchodzące do podstawy opodatkowania można zatem podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to podatki, cła i inne tego typu opłaty, które są wliczane do podstawy opodatkowania bez względu na to, przez kogo są pobierane, natomiast druga grupa wydatków to pobierane przez sprzedawcę.

W przypadku zakupu samochodu w ramach WNT podatnicy ponoszą różne wydatki, m.in. koszty tablic rejestracyjnych (stałych i czasowych), koszty ubezpieczenia w drodze, opłatę środowiskową (recyklingową), podatek akcyzowy, itp. Pojawiają się wątpliwości, które z tych opłat należy wliczyć do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu. Kwestie te wyjaśnił Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 26 września 2014 r., nr PT8/033/111/671/WCH/14/RD87392. Stwierdził on, że wniesienie opłaty administracyjnej do zagranicznego (tu: niemieckiego) urzędu za nabycie tymczasowych tablic rejestracyjnych, które umożliwiają przemieszczenie środka transportu z Niemiec do Polski, jest konieczne w celu legalnego (zgodnego z prawem) przemieszczenia środka transportu z jednego państwa do drugiego. Gdyby nie transakcja kupna-sprzedaży, w ramach której u nabywcy dochodzi do WNT, podatnik nie byłby zobowiązany do jej uiszczenia. W związku z tym opłata ta w sposób bezpośredni związana jest z wewnątrzwspólnotowym nabyciem używanego samochodu osobowego i powinna zwiększać podstawę opodatkowania WNT.

Do podstawy opodatkowania należy wliczyć również wydatek na ubezpieczenie samochodu, o ile ubezpieczenie pobierane jest przez dostawcę (tu: kontrahenta z Niemiec) od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Odnosząc się natomiast do wydatków ponoszonych na terytorium Polski, Minister Finansów uznał, że do podstawy opodatkowania WNT należy wliczyć m.in. podatek akcyzowy, gdyż wydatek ten pozostaje w ścisłym (bezpośrednim) związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem. Do podstawy tej trzeba wliczyć również opłatę recyklingową, gdyż obowiązek jej uiszczenia wiąże się z wewnątrzwspólnotowym nabyciem (lub importem) pojazdu.

Z kolei opłata administracyjna za nabycie tablic rejestracyjnych w Polsce jest jednym z warunków dopuszczenia pojazdu do ruchu i jest związana z rejestracją pojazdu, w wyniku której istnieje możliwość używania pojazdu na drogach. Opłata ta nie jest więc bezpośrednio związana z przemieszczeniem towarów z innego kraju unijnego do Polski w wyniku dokonanej dostawy, tym samym nie powinna być ujmowana w podstawie opodatkowania WNT.

Do podstawy tej nie należy wliczać też wydatków na tłumaczenie dokumentów z języka obcego na Polski. Ten wydatek nie jest bowiem bezpośrednio związany z wewnątrzwspólnotowym nabyciem pojazdu oraz nie jest on pobierany przez dostawcę od podatnika (nabywcy).

Rozliczenie WNT polega na wykazaniu w ewidencjach VAT i w deklaracji zarówno VAT należnego, jak i naliczonego. Podobnie jest także w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest wewnątrzwspólnotowe nabycie samochodu, ale tu dodatkowo VAT należny od takiego zakupu trzeba wpłacić na rachunek urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (najczęściej - w terminie 14 dni od zakupu pojazdu). Do naczelnika urzędu skarbowego składa się też informację o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środka transportu na druku VAT-23. Do informacji tej należy dołączyć kopię faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika.

Wzór informacji VAT-23 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Podatek VAT.

Przypomnijmy też o ustawowym ograniczeniu w odliczaniu VAT od wydatków na pojazdy samochodowe. Od zakupu takich pojazdów można bowiem generalnie odliczać tylko 50% kwoty VAT. To ograniczenie należy stosować także przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu pojazdu. Odliczenie pełne przysługuje natomiast, jeżeli są spełnione dodatkowe warunki (np. jest prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu - z wyjątkami, które tu pomijamy).

Zakup samochodu, który stanowi dla nabywcy WNT i od którego zapłacił on do urzędu skarbowego VAT w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, należy wykazać w deklaracji VAT-7 następująco:

1) po stronie podatku należnego:

• w poz. 23 i 24 (jak typowe WNT),
   
• w poz. 38 (kwota VAT należnego zapłacona na rachunek urzędu skarbowego),

2) po stronie podatku naliczonego:

• w poz. 42 i 43 - jeżeli samochód będzie zaliczony do środków trwałych, lub
   
• w poz. 44 i 45 - gdy samochód nie będzie środkiem trwałym.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)