Rok podatkowy inny niż kalendarzowy a odpis amortyzacyjny

Pierwszy rok podatkowy podatnika CIT może trwać krócej lub dłużej niż 12 kolejnych miesięcy. Czy wartość rocznego odpisu amortyzacyjnego wynosi tyle samo bez względu na długość roku podatkowego?

Nie. Długość trwania roku podatkowego proporcjonalnie przekłada się na wartość rocznego odpisu amortyzacyjnego, tj. im dłuższy rok podatkowy tym większy roczny odpis amortyzacyjny.

Stosownie do generalnej zasady, wyrażonej w art. 8 ust. 1 updop, rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej.

Postanowienie o przyjęciu roku podatkowego innego niż kalendarzowy musi wynikać ze statutu albo umowy spółki lub też z innego dokumentu odpowiednio regulującego zasady ustrojowe podatnika. Ponadto o fakcie przyjęcia roku podatkowego innego niż kalendarzowy należy zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności:

• pierwszy rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych (art. 8 ust. 2 updop),
   
• w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność (art. 8 ust. 2a updop).

W załączniku do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca zawarł Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych. Skoro stawki określone są w skali roku, należy przyjąć, że dotyczą one okresu 12 miesięcy. Zatem miesięczny odpis amortyzacyjny powinien być ustalony poprzez podzielenie rocznego odpisu amortyzacyjnego przez 12 miesięcy, co obrazuje następujący wzór:

W konsekwencji roczny odpis amortyzacyjny w danym roku podatkowym innym niż rok kalendarzowy powinien być wyliczony jako iloczyn wartości miesięcznego odpisu amortyzacyjnego i ilości miesięcy w roku podatkowym.

Warto dodać, że zmiany roku podatkowego może dokonać także podatnik CIT kontynuujący działalność. Wówczas, zgodnie z art. 8 ust. 3 updop, za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe. W tym przypadku roczny odpis amortyzacyjny również należy ustalić jako iloczyn wartości miesięcznego odpisu amortyzacyjnego i ilości miesięcy w roku podatkowym.