Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje Prawo restrukturyzacyjne

Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. poz. 978 ze zm.), dalej jako Prawo restrukturyzacyjne (P.r.), weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. z wyjątkami określonymi w art. 456. Na jej mocy gruntownie przebudowane zostało szeroko rozumiane prawo upadłościowe i naprawcze.

Prawo restrukturyzacyjne reguluje cztery nowe postępowania restrukturyzacyjne. Przeznaczone są one dla dłużników mniej lub bardziej zadłużonych. Od takich, że są jeszcze w stanie sami uzgodnić program naprawczy ze swoimi wierzycielami, po takich, którzy potrzebują pomocy sądu, aż do takich, gdzie jedynym ratunkiem pozostaje skorzystanie przez dłużnika z najdalej idących instrumentów naprawy jego przedsiębiorstwa.

Poza tym w dalszym ciągu obowiązuje ustawa Prawo upadłościowe (patrz pkt 3).

Wprowadzenie postępowań restrukturyzacyjnych powiązane zostało ze zmianą koncepcji funkcjonowania osób profesjonalnie przygotowanych do pełnienia funkcji w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych.

Dlatego też ustawa o licencji syndyka otrzymała nowy tytuł, który brzmi "o licencji doradcy restrukturyzacyjnego". Z dniem 1 stycznia 2016 r. licencja syndyka stała się licencją doradcy restrukturyzacyjnego. Licencja ta uprawnia do wykonywania czynności:

• syndyka na podstawie ustawy Prawo upadłościowe oraz nadzorcy i zarządcy na podstawie ustawy Prawo restrukturyzacyjne,
   
• zarządcy w egzekucji przez zarząd przymusowy na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego.

Osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego może ponadto wykonywać czynności doradztwa restrukturyzacyjnego.

Dzięki tym zmianom syndyk będzie występował jedynie w postępowaniu upadłościowym.

Skąd potrzeba zmian

Ponad 12-letni okres obowiązywania ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze pozwolił na dokonanie weryfikacji funkcjonowania jej regulacji w praktyce. Projektodawcy ustawy Prawo restrukturyzacyjne uzasadniając potrzebę zmian wskazali, że w Polsce dominują postępowania obejmujące likwidację majątku upadłego. Postępowanie to generuje wysokie koszty, a daje średnie zaspokojenie wierzycieli. Dodatkowo zbyt duża liczba wniosków o ogłoszenie upadłości jest oddalana z uwagi na ubóstwo masy. Jest to jednoznaczne z tym, że zbyt duża część wniosków składana jest w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie ma praktycznie majątku, w tym środków na sfinansowanie postępowania upadłościowego. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest niska znajomość instytucji Prawa upadłościowego przez uczestników obrotu gospodarczego.

Społeczny odbiór obecnej regulacji jest negatywny. Z praktyki wynika, że ogłoszenie upadłości (niezależnie od tego, czy jest to upadłość likwidacyjna, czy z możliwością zawarcia układu) odbierane jest jak informacja o bankructwie. Taki stan rzeczy powoduje, że nawet ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu sprawia, że wierzyciele nie chcą rozmawiać ze swoim dłużnikiem.

Dlatego też postępowania restrukturyzacyjne zostały wyraźnie odróżnione od upadłości.

Jakie przepisy stosować?