Wycofanie nieruchomości ze spółki osobowej nie musi podlegać PCC

Jestem wspólnikiem spółki komandytowej. Poza mną jest jeszcze dwóch wspólników (osoby fizyczne). Zamierzamy nieodpłatnie wycofać nieruchomość z majątku spółki. Czy czynność ta będzie wiązała się z koniecznością rozliczenia PCC czy podatku od spadków i darowizn?

W świetle obecnego stanowiska organów podatkowych wskazana w pytaniu czynność nie podlega PCC ani podatkowi od spadków i darowizn. Katalog czynności podlegających opodatkowaniu PCC czy podatkowi od spadków i darowizn jest zamknięty. Organy podatkowe na gruncie ustawy o PCC oraz ustawy o podatku od spadków i darowizn nie próbują natomiast kwalifikować omawianej czynności w szczególności jako umowy darowizny. Powszechny jest pogląd, że nie została ona ujęta w ustawowym katalogu czynności określonych w ustawie o PCC czy w ustawie o podatku od spadków i darowizn, a zatem nie podlega tym podatkom. Takie stanowisko wydaje się być ugruntowane w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora KIS. W odniesieniu do PCC Dyrektor KIS potwierdził to, po raz kolejny, w interpretacji indywidualnej z dnia 30 stycznia 2025 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.299.2024.3.MM, a w kwestii podatku od spadków i darowizn np. w interpretacji indywidualnej z dnia 20 stycznia 2025 r., nr 0111-KDIB2-3.4015.308.2024.1.LM. Aby czynność nieodpłatnego wycofania nieruchomości ze spółki komandytowej nie była objęta PCC, muszą być spełnione następujące warunki:

• wycofanie następuje do majątków prywatnych proporcjonalnie do udziału danego wspólnika w zysku spółki,
• przeniesienie nieruchomości do majątków osobistych wspólników nie następuje tytułem darowizny w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (art. 888 K.c. i następne) ani nie stanowi uregulowania zobowiązania spółki wobec wspólników (np. tytułem zysku, wypłaty udziału kapitałowego w związku z wystąpieniem ze spółki).

Od strony formalnej decyzja w tej sprawie powinna przybrać formę uchwały. W celu jej wykonania w okolicznościach opisanych w pytaniu powinno dojść do zawarcia umowy o nieodpłatne przeniesienie udziałów w prawie własności nieruchomości. Na mocy tej umowy spółka przeniesie udziały na poszczególnych wspólników. Jest to dopuszczalne w świetle zasady swobody umów wynikającej z art. 353¹ K.c.

Jeśli umowa spółki reguluje zasady przenoszenia składników majątku spółki na rzecz wspólników, to należy uwzględnić jej postanowienia, ewentualnie w razie potrzeby można je zmienić. Stronami tej umowy będą spółka i jej wspólnicy. Spółka komandytowa w umowie ze wspólnikiem może być reprezentowana w szczególności przez pełnomocnika ustanowionego przez pozostałych wspólników.

Przy przeniesieniu własności nieruchomości (czy udziałów w tym prawie) konieczne jest zachowanie formy aktu notarialnego (art. 158 K.c.). W praktyce zarówno uchwała, jak i umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości są zawierane w formie aktu notarialnego.

Gdyby następnie wspólnicy chcieli znieść współwłasność nieruchomości, wówczas należy uwzględnić odrębnie kwestie związane z opodatkowaniem tej czynności (patrz ramka).