Organy podatkowe nie uznają w pełni spółki komandytowo-akcyjnej za kapitałową

Polski ustawodawca w ustawie o PCC uznał spółkę komandytowo-akcyjną za spółkę osobową (art. 1a pkt 1 i pkt 2 ustawy o PCC). Jest to dla niej niekorzystne. Zaliczenie spółki do grona spółek kapitałowych oznacza bowiem określone przywileje w opodatkowaniu, w tym zwolnienie od PCC pożyczek udzielanych spółce kapitałowej przez jej wspólnika (akcjonariusza). Przy tym jednak sama treść ustawy o PCC nie oznacza, że kwalifikacja spółek jako osobowych czy kapitałowych jest ostateczna. Polski PCC jest bowiem odpowiednikiem podatku pośredniego od gromadzenia kapitału. W 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 22 kwietnia 2015 r., sygn. akt C-357/13, przesądził, że polski ustawodawca błędnie nie zaliczył do spółek kapitałowych spółki komandytowo-akcyjnej (patrz ramka).

MF o wyroku TSUE

Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 27 października 2015 r., znak PL-LM.831.22.2015, wskazał, że uznanie spółki komandytowo-akcyjnej za spółkę kapitałową w rozumieniu dyrektywy 2008/7/WE wymusza jej opodatkowanie zgodnie z zasadami przewidzianymi w tej dyrektywie. Część przepisów tej dyrektywy zawiera regulacje bezwzględnie wiążące państwa członkowskie, których zastosowanie w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej, uznanej w ustawie o PCC za spółkę osobową, wymaga modyfikacji zakresu jej opodatkowania PCC. Określenie w ustawie o PCC odmiennego sposobu opodatkowania spółek kapitałowych i osobowych ma bowiem taki skutek, iż nie pozwala na uwzględnienie w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej wymaganego przez dyrektywę wyłączenia z opodatkowania czynności restrukturyzacyjnych. Jednocześnie zakres czynności cywilnoprawnych uznanych w ustawie za umowę spółki komandytowo-akcyjnej lub jej zmianę znajduje odzwierciedlenie w określonym w dyrektywie katalogu operacji uznanych za wkłady kapitałowe podlegające opodatkowaniu podatkiem kapitałowym.

MF uznał więc, że orzeczenie TSUE nakazuje uznać, iż wyłączenie z podatku kapitałowego czynności restrukturyzacyjnych implementowane do krajowego porządku prawnego w art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy o PCC oraz wyłączenie z opodatkowania czynności łączenia i przekształcenia znajdzie zastosowanie również do spółki komandytowo-akcyjnej.

Inne czynności

MF odniosło się tylko do wskazanych czynności. Problem pojawia się, gdy np. wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej chce jej udzielić pożyczki. Co ważne, NSA stoi na stanowisku, że spółka komandytowo-akcyjna nie musi płacić PCC od pożyczki udzielonej jej przez wspólnika.

Niestety wciąż można spotkać odmienne stanowisko w tej kwestii prezentowane przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2024 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.433.2024.1.MD, uznał, że art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC określający zwolnienie od PCC, dotyczący udzielania pożyczek przez wspólnika (akcjonariusza czy też komplementariusza) spółce kapitałowej zdefiniowanej w przepisach ustawy o PCC, nie może mieć zastosowania do umowy spółki komandytowo-akcyjnej i jej zmiany, która to spółka w świetle przepisów ustawy o PCC jest uregulowana odrębnie i w ramach której ustawodawca krajowy nigdy nie odstąpił od opodatkowania pożyczki udzielanej tej spółce przez wspólnika.

Warto być ostrożnym

Wskazane jest zatem, aby spółka, której wspólnik chce udzielić pożyczki, wystąpiła o interpretację indywidualną i wskazała w niej na brak obowiązku rozliczenia PCC od pożyczki ze względu na zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC, powołując się na orzeczenia NSA. Spółka może też rozważyć zapłatę PCC i następnie wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. W każdym z tych przypadków należy liczyć się z koniecznością skierowania sprawy na drogę sądową. Orzeczenia NSA, do których spółka może się odwołać, to wyroki z dnia 26 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3363/17, i z dnia 22 września 2021 r., sygn. akt III FSK 253/21. NSA podkreślił w nich, że na potrzeby rozliczenia PCC spółkę komandytowo-akcyjną kwalifikuje się jako spółkę kapitałową z zastosowaniem w tym przypadku zwolnienia z art. 9 pkt 10 lit. i) oraz z brakiem możliwości zastosowania art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC. NSA za nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne uznał stanowisko organu wskazujące z jednej strony, że spółka komandytowo-akcyjna jest spółką kapitałową w myśl art. 2 lit. b) dyrektywy 2008/7, a z drugiej strony odmawiające uznania tej spółki za spółkę kapitałową w kontekście uwzględnienia zasady stand still względem opodatkowania pożyczek udzielanych spółkom osobowym przez ich wspólników.