Prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko

Podatniczka jest w związku małżeńskim, ale jej mąż nie jest biologicznym ojcem jej dziecka. Czy w tej sytuacji może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Odpowiedź

Z uzasadnienia

"(...) ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania określonego w ustawie stanu cywilnego (art. 6 ust. 4c ww. ustawy);
• wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;
• nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
• niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

(...) aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy posiadać ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko/dzieci.

Do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z opisu sprawy oraz jego uzupełnienia wynika, że od 2018 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim, jednak Pani mąż nie jest biologicznym ojcem Pani dziecka. Ojciec dziecka w 2015 r. został prawomocnym orzeczeniem sądu pozbawiony praw rodzicielskich. Pani mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ani nie odbywał kary pozbawienia wolności. Wskazała Pani, że faktycznie samotnie wychowuje Pani dziecko i ponosi pełne koszty jego utrzymania. Nie rozlicza się Pani wspólnie z mężem, a Pani roczny dochód wynosi 66.000 zł. Dodatkowo, biologiczny ojciec dziecka płaci zasądzone alimenty. Biologiczny ojciec dziecka został całkowicie i bezterminowo pozbawiony władzy rodzicielskiej na mocy wyroku Sądu. Syn nie ma z ojcem żadnego kontaktu, nawet nie zna swojego ojca, to Pani w całości sprawuje opiekę nad synem. Syn uczęszczał do szkoły podstawowej, obecnie uczęszcza do Liceum Ogólnokształcącego.

Poza wynagrodzeniem z tytułu umowy o pracę nie osiągnęła Pani żadnych dodatkowych dochodów.

Nie posiada Pani więcej dzieci.

Mając zatem na uwadze zacytowane przepisy prawa oraz opis sprawy stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie została spełniona ustawowa przesłanka pozwalająca na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, tj. nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym przepisie art. 6 ust. 4c ww. ustawy (tj. nie jest Pani panną, wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osobę samotnie wychowującą dziecko. Jak sama Pani wskazała we wniosku, od 2018 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim.

Zatem, skoro w latach podatkowych obejmujących przedmiotowy wniosek była Pani mężatką, a Pani małżonek nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ani nie odbywał kary pozbawienia wolności, to nie przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazanie przez Panią, że samotnie wychowuje Pani dziecko i ponosi jego koszty utrzymania, nie pozwala na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w ww. przepisie.

Podsumowując należy stwierdzić, że w świetle przedstawionego opisu sprawy i obowiązującego stanu prawnego, nie przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za lata podatkowe 2022, 2023 i 2024".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2025 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.236.2025.2.ST)