Moment powstania przychodu z tytułu obciążenia kontrahentów karami umownymi

Spółka obciąża kontrahentów karami umownymi. W którym momencie spółka powinna rozpoznać z tego tytułu przychód podatkowy?

Odpowiedź

Z uzasadnienia

"Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka sprzedaje energię elektryczną, której główną grupą odbiorców są podmioty prowadzące działalność gospodarczą (dalej: »Odbiorcy B2B« lub »Odbiorcy«). W ramach zawieranych przez Spółkę umów z Odbiorcami B2B, Spółka zobowiązuje się do sprzedaży energii elektrycznej, a Odbiorca zobowiązuje się do jej kupna i odbioru na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową. Umowa zawierana jest na czas określony wskazany w Umowie. Umowa zawiera postanowienia dotyczące kar umownych, nakładanych na Odbiorcę B2B jako sankcje za naruszenie postanowień Umowy.

Zgodnie z Umową, za naruszenie jej postanowień skutkujące nałożeniem Kary Umownej uznaje się:

• wypowiedzenie Umowy przez Odbiorcę,
• zawarcie przez Odbiorcę kolejnej umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej, która zostanie zgłoszona do realizacji u operatora systemu dystrybucyjnego przez Odbiorcę lub innego sprzedawcę energii elektrycznej w okresie obowiązywania Umowy,
• a także w przypadku wypowiedzenia Umowy przez Spółkę z przyczyn leżących po stronie Odbiorcy.

Wystąpienie wyżej wskazanych okoliczności uprawnia Spółkę do obciążenia Odbiorcy karą umowną o wartości wynikającej z Umowy. Nota obciążeniowa obejmująca Karę Umowną będzie wystawiana Odbiorcy bezzwłocznie po wystąpieniu zdarzenia stanowiącego podstawę do naliczenia Kary Umownej. Należności wynikające z noty obciążeniowej płatne są w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.

Państwa wątpliwości dotyczą rozpoznania momentu powstania przychodu z tytułu obciążenia Odbiorców karami umownymi.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że otrzymanie kary umownej należnej Spółce od Odbiorców za niewywiązanie się przez niego z postanowień umowy stanowi dla Spółki przychód w rozumieniu ustawy o CIT.

Odnosząc się natomiast do ustalenia momentu powstania przychodu podatkowego, wskazać należy, że ww. kara umowna ma związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Nie jest to jednak należność będąca konsekwencją wydania rzeczy, zbycia praw majątkowych ani wykonania usługi. Dlatego datę powstania przychodu z tego tytułu należy ustalić na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o CIT. Stosownie do tego przepisu, jak wyżej wskazano, w przypadku otrzymania przychodu, do którego nie stosuje się przepisów odnoszących się do sprzedaży towarów, usług oraz zbycia prawa majątkowego za datę powstania przychodu uważa się dzień otrzymania zapłaty. Zatem na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych dopiero otrzymanie kary umownej skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

W konsekwencji, w przedstawionym stanie faktycznym kara umowna - stanowiąca przychód związany z działalnością gospodarczą - którą Spółka obciążyła Odbiorców za niewywiązanie się z postanowień umowy, stanowi przychód w momencie jej faktycznego otrzymania (zapłaty), stosownie do regulacji art. 12 ust. 3e ustawy o CIT".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 marca 2025 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.35.2025.1.ASK)