Wykazanie ulgi mieszkaniowej w zeznaniu PIT-39

W kwietniu 2023 r. sprzedałem mieszkanie, które nabyłem w lutym 2018 r. Uzyskany przychód zamierzam przeznaczyć na własne cele mieszkaniowe. Czy pomimo tego muszę złożyć zeznanie PIT-39 za 2023 r.?

Tak, podatnik musi złożyć zeznanie PIT-39 za 2023 r. i zadeklarować w nim, że cały dochód jest wolny od podatku.

Z uzyskaniem przychodu ze sprzedaży nieruchomości (tu: mieszkania) przepisy ustawy o PIT wiążą powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym. Przy czym jak wynika z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof, dokonane poza działalnością gospodarczą odpłatne zbycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości jest źródłem przychodu, gdy następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jeżeli odpłatne zbycie stanowi źródło przychodu, to zastosowanie znajdują zasady opodatkowania określone w art. 30e updof. Z przepisu tego wynika, że po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć zeznanie podatkowe (PIT-39). Wykazuje się w nim dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c updof, oraz oblicza należny podatek dochodowy, stosując 19% stawkę podatku do tej części dochodu, do której nie ma zastosowania zwolnienie od podatku przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 131 updof (tzw. ulga mieszkaniowa). Gdy część dochodu podlega temu zwolnieniu, to również trzeba wykazać kwotę tego dochodu w zeznaniu, ale w odrębnej pozycji.

Odnosząc te regulacje do sytuacji podatnika, należy zauważyć, że ponieważ nabył on mieszkanie w 2018 r., to przychód z jego zbycia nie skutkowałby powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym, gdyby do sprzedaży doszło po 31 grudnia 2023 r. Ze względu na to, że mieszkanie zostało sprzedane przed upływem tego terminu, podatnik jest zobowiązany złożyć zeznanie PIT-39 za 2023 r. W zeznaniu tym nie musi wykazywać dochodu do opodatkowania i płacić podatku w wysokości 19% tego dochodu. Skoro zamierza wydatkować uzyskany przychód na realizację własnych celów mieszkaniowych, to może zadeklarować, że dochód ze sprzedaży mieszkania w pełnej wysokości korzysta ze zwolnienia podatkowego. Jednak aby zachować prawo do ulgi, będzie musiał dopełnić ustawowo określonych wymogów, tzn. wydatkować uzyskany przychód na cele mieszkaniowe:

• określone w art. 21 ust. 25 updof,
• do końca 2026 r. (czyli nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie mieszkania).