Opodatkowanie dochodów z umowy o pracę uzyskanych za granicą

Podatnik ma miejsce zamieszkania w Polsce (tu znajduje się jego ośrodek interesów życiowych). Osiąga dochody z umowy o pracę z polskiej firmy. W 2023 r. dodatkowo zatrudnił się na umowę o pracę w Serbii. W jaki sposób osoba ta powinna rozliczyć się z podatku dochodowego?

Osoba będąca polskim rezydentem podatkowym jest zobowiązana do rozliczenia polskich i zagranicznych dochodów w zeznaniu podatkowym z uwzględnieniem metody unikania podwójnego opodatkowania.

Osoba, o której jest mowa w pytaniu ma miejsce zamieszkania w Polsce. Zatem podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (art. 3 ust. 1 updof). W konsekwencji dochody uzyskane przez tę osobę z pracy najemnej na terytorium Serbii podlegają rozliczeniu w naszym kraju, zgodnie z przepisami ustawy o PIT oraz postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Jugosławią, która ma zastosowanie w przypadku kontaktów z Serbią (umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Federalnym Rządem Federalnej Republiki Jugosławii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku - Dz. U. z 2001 r. nr 104, poz. 1137, zwana dalej umową).

Obliczenie dochodu

Dla celów rozliczenia podatku dochodowego w Polsce, przychody uzyskane z pracy najemnej za granicą najpierw należy pomniejszyć - za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy - o kwotę odpowiadającą 30% diety przysługującej pracownikowi sfery budżetowej z tytułu zagranicznej podróży służbowej, na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2190). Zwolnienie to wynika z art. 21 ust. 1 pkt 20, z zastrzeżeniem ust. 15 i 15c updof.

Następnie tak pomniejszone przychody należy przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ust. 1 updof).

Podatnik uzyskujący za granicą przychody ze stosunku pracy (lub stosunków pokrewnych) ma prawo pomniejszyć przychody o koszty uzyskania przychodów. Przyjmuje je w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 updof.

Z tytułu korzystania przez pracowników-twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami przysługują koszty w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 3 updof).

Od przychodu przeliczonego na złote odejmuje się koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy przysługujące podatnikowi.

W rozpatrywanym przypadku dochód ulega obniżeniu o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 updof, potrąconych przez płatnika ze środków podatnika bądź zapłaconych bezpośrednio przez podatnika w roku podatkowym do polskiego ZUS.

Obliczenie podatku

Przy obliczaniu podatku od dochodów uzyskanych za granicą kluczowe znaczenie ma metoda unikania podwójnego opodatkowania, określona w umowie. Z art. 24 ust. 1 umowy wynika, że w omawianym przypadku zastosowanie znajdzie metoda wyłączenia z progresją.

Przy tej metodzie dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, ale mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce. Wynika tak z art. 27 ust. 8 updof.

Odliczenia od podatku

Od podatku dochodowego podatnik ma prawo odliczyć przysługujące mu ulgi, np. ulgę na dzieci.

Możliwość skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczania podatku

Uzyskujący dochody za granicą, ma możliwość skorzystania ze wspólnego rozliczenia podatku dochodowego z małżonkiem, bądź preferencyjnego rozliczenia podatku przysługującego osobom samotnie wychowującym dzieci - o ile zostaną spełnione warunki określone przez ustawodawcę.