Podział ulgi prorodzinnej między rozwiedzionych rodziców

Po rozwodzie podatniczka wychowuje sama dwoje dzieci. Ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowywaniu, a alimenty są dochodzone na drodze egzekucji. Czy prawo do ulgi prorodzinnej w całości przysługuje podatniczce, nawet jeżeli jedno z dzieci w 2023 r. uzyskało pełnoletność?

W tych okolicznościach podatniczka ma prawo do odliczenia 100% kwoty ulgi na dziecko małoletnie. Kwotą ulgi na drugie dziecko, za okres po uzyskaniu przez nie pełnoletności, musi się podzielić z drugim rodzicem.

Podstawowym warunkiem stosowania ulgi prorodzinnej jest to, żeby rodzice faktycznie wykonywali władzę rodzicielską w stosunku do dziecka małoletniego, a także utrzymywali pełnoletnie uczące się dziecko, przed ukończeniem 25 roku życia, wykonując ciążący na nich obowiązek alimentacyjny. Zasadą jest również, że odliczenie ustalone na każde dziecko uprawniające do ulgi dotyczy obojga rodziców. Przy czym art. 27f ust. 4 updof określa zasady podziału kwoty odliczenia między rodzicami.

Generalnie rodzice mogą kwotę ulgi odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Jednak w przypadku braku porozumienia, odliczają kwotę ulgi w częściach równych, gdy:

• zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
• miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, pozostających w związku małżeńskim.

W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje rodzic, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Odnosząc się zatem do sytuacji podatniczki, należy stwierdzić, że o ile ojciec dziecka nie wykonywał w 2023 r. władzy rodzicielskiej, to prawo do ulgi na takie dziecko w ogóle mu nie przysługuje. Podatniczka może więc w zeznaniu za 2023 r. odliczyć od podatku całą kwotę ulgi na to dziecko. Jednak o nabyciu prawa do ulgi na dziecko pełnoletnie uczące się, decyduje fakt jego utrzymywania w wykonaniu obowiązku alimentacyjnego. Nie ma tu znaczenia, czy obowiązek ten jest realizowany przez rodzica dobrowolnie czy przymusowo (w drodze egzekucji komorniczej). Oznacza to, że ustalając odliczenie przysługujące na dziecko, które w trakcie 2023 r. uzyskało pełnoletność, podatniczka może uwzględnić 100% kwoty ulgi za miesiące od początku roku włącznie do miesiąca, w którym dziecko ukończyło 18 rok życia. Natomiast za miesiące pozostałe do końca 2023 r. ma prawo tylko do połowy kwoty (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 stycznia 2023 r., nr 0115-KDIT2.4011.673.2022.2.MD).