Wartość odzyskanych części pochodzących z likwidacji zamortyzowanych środków trwałych

Z uzasadnienia

"(...) ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia »nieodpłatnego świadczenia«, tym niemniej z dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych jednoznacznie wynika, iż obejmuje ono »wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podatnika lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy« (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt I FPS 9/02). W podobny sposób do przedmiotowego problemu »nieodpłatnych świadczeń« odniósł się też Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 16 października 2006 r. w sprawie o sygn. akt II FPS 1/06.

Kluczową cechą »świadczenia nieodpłatnego« jest to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Zatem, aby w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p można było zaliczyć określone świadczenie do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, a drugi podmiot to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób przychody podlegające opodatkowaniu.

Tymczasem, w niniejszej sprawie zasadniczą kwestią jest to, czy sposób zagospodarowania środków trwałych wykorzystywanych dotychczas do prowadzenia działalności gospodarczej będzie wiązało się z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego czy otrzymaniem przez skarżącą jakichkolwiek nieodpłatnych (lub częściowo odpłatnych) praw lub innych świadczeń.

Przyjęcie - jak to uczynił w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji - że chybione są twierdzenia organu, co do jednoznacznego, potocznego rozumienia »otrzymane« jako wskazujące na czynność dwustronną, a nie jednostronną (str. 7 uzasadnienia wyroku) - należy uznać za niezrozumiałe. Aczkolwiek Wojewódzki Sąd Administracyjny na poparcie swojego stanowiska odwołał się do wyroku NSA z dnia 8 grudnia 2016 r., sygn. akt II FSK 3424/14, to zdaje się nie zauważył, iż w przywołanej sprawie NSA odnosił się do zdarzeń gospodarczych istniejących między dwoma stronami i wyraził pogląd, iż »warunkiem koniecznym do uznania, iż skarżąca otrzymała nieodpłatne świadczenie było istnienie woli jej kontrahenta dokonania przysporzenia w majątku skarżącej«.

Skarżąca tymczasem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wskazała, iż w niniejszej sprawie nie ma miejsca na uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, gdyż żaden inny (prócz strony skarżącej) podmiot nie jest zaangażowany w odzyskanie środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej Spółki.

Jak zasadnie wskazano w skardze kasacyjnej, w niniejszej sprawie nie następuje przysporzenie w majątku strony skarżącej, a jedynie przesunięcie ich ze środków trwałych na środki obrotowe. Tym samym, ponowne wykorzystanie istniejących już w przedsiębiorstwie środków nie spowoduje jakiejkolwiek zmiany w majątku Spółki. Nie nastąpi przysporzenie w majątku skarżącej, skoro majątek ten znajdował się już w jej posiadaniu".

(wyrok NSA z 20 stycznia 2023 r., sygn. akt II FSK 1510/20)