Ustalenie, jakie dzieci uprawniają do ulgi dla rodzin 4+

Podatnik mający troje dzieci, które pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i są na jego utrzymaniu, wstąpił w związek małżeński. Jego żona wychowuje dziecko małoletnie z pierwszego małżeństwa, w stosunku do którego ojciec dziecka ma ograniczoną władzę rodzicielską. Czy skoro podatnik faktycznie opiekuje się i wychowuje czworo dzieci, to może skorzystać ze zwolnienia od podatku?

Mimo faktycznego wychowywania czworga dzieci podatnik nie skorzysta z ulgi dla rodzin wielodzietnych, jeżeli nie jest rodzicem (biologicznym lub zastępczym) albo opiekunem prawnym wszystkich tych dzieci.

Art. 21 ust. 1 pkt 153 updof określa warunki tzw. ulgi dla rodzin wielodzietnych. Na mocy tego przepisu ze zwolnienia od podatku mogą korzystać przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł, osiągnięte:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 updof,

c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca updof albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

d) z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W podobnej sprawie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 23 marca 2022 r., nr 0115-KDIT2.4011.900.2021.1.RS. Czytamy w niej, że: "Obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. tzw. ulga dla rodzin 4+, przysługuje podatnikowi, który - po spełnieniu warunków dotyczących uzyskania przychodów z określonych źródeł przychodów - w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci:

• wykonywał władzę rodzicielską,
• pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub
• sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

a w przypadku pełnoletnich, uczących się dzieci:

• wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo
• sprawował funkcję rodziny zastępczej.

Ulga dotyczy rodziców, w tym rodziców zastępczych, oraz opiekunów prawnych, bez względu na ich stan cywilny. Mogą z niej korzystać zarówno samotni rodzice (opiekunowie prawni), jak i małżonkowie oraz rodzice pozostający w związkach nieformalnych".

Z pytania wynika, że wprawdzie we wspólnym gospodarstwie domowym podatnika pozostaje czworo dzieci, jednak tylko troje z nich jest jego dziećmi biologicznymi. W stosunku do czwartego dziecka władzę rodzicielską wykonują rodzice biologiczni, tj. żona podatnika i jej były mąż. Oznacza to, że podatnik nie spełnia podstawowego warunku uprawniającego do skorzystania z tzw. ulgi dla rodzin wielodzietnych, gdyż nie jest rodzicem (biologicznym lub zastępczym) ani opiekunem prawnym czworga dzieci w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 153 updof. Fakt uczestniczenia w wychowywaniu czwartego dziecka jest tu bez znaczenia.