Zmiany w adopcyjnych urlopach macierzyńskich i rodzicielskich

Pracownicy, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza niezawodowa lub przysposobili dziecko, mają prawo do urlopu na prawach urlopu macierzyńskiego oraz do urlopu rodzicielskiego. Warunki udzielenia adopcyjnego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz wymiary tych urlopów określa art. 183 Kodeksu pracy. Na mocy ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 2140 ze zm.) wprowadzono zmiany m.in. w tym przepisie. Zmiany te wejdą w życie w dniu 1 lutego 2023 r.

Zgodnie z art. 183 § 1 K.p., w brzmieniu obowiązującym do 31 stycznia 2023 r., pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Wymiar tego urlopu to:

• 20 tygodni w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
• 31, 33, 35 i 37 tygodni w razie jednoczesnego przyjęcia odpowiednio: dwojga, trojga, czworga, pięciorga i więcej dzieci.

Prawo do adopcyjnego urlopu macierzyńskiego przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia 10. roku życia.

Wskazane zasady zostaną od 1 lutego 2023 r. zmodyfikowane w ten sposób, że wyodrębnione zostaną sytuacje, gdy pracownik przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) oraz gdy pracownik przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka. W obu przypadkach wymiary urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego pozostaną bez zmian. Natomiast gdy pracownik przyjmie dziecko na wychowanie i wystąpi do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, będzie mógł skorzystać z adopcyjnego urlopu macierzyńskiego do ukończenia przez dziecko 14. roku życia (a nie do ukończenia maksymalnie 10. roku życia, jak obecnie).

Zgodnie z art. 183 § 3 K.p. w brzmieniu, które wejdzie w życie od 1 lutego 2023 r., pracownik, który w ramach rodziny zastępczej niezawodowej przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia (a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia), oraz pracownik, który przyjął dziecko w wieku do 14. roku życia, ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

W analogiczny sposób, jak w przypadku adopcyjnego urlopu macierzyńskiego, zmieniono regulacje dotyczące adopcyjnego urlopu rodzicielskiego. Należy nadmienić, że ustawa zmieniająca ustawę o wspieraniu rodziny (...) zawiera przepisy przejściowe dotyczące zmienionych regulacji Kodeksu pracy.