Uznanie nieściągalnej wierzytelności za koszt uzyskania przychodów

Polska spółka swoje towary sprzedawała spółce niemieckiej. Transakcje były dokumentowane fakturami i rozliczane jako przychód spółki polskiej. Niemiecka spółka nie uregulowała swoich zobowiązań wynikających z tych faktur, następnie złożyła wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego. Polska firma zgłosiła do masy upadłościowej niemieckiego kontrahenta swoje wierzytelności. Część z nich odzyskano, natomiast w stosunku do pozostałej niespłaconej części w 2020 r. niemiecki sąd wydał postanowienie o nieściągalności wierzytelności oraz o uchyleniu postępowania upadłościowego. Opisane wierzytelności nie uległy przedawnieniu. Czy w tej sytuacji polska spółka może wartość wierzytelności odpisaną jako nieściągalna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu?

"(...) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy (...) o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm., dalej: "ustawa o CIT"), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

(...) art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera nie tylko katalog wyłączeń niektórych wydatków z kosztów uzyskania przychodów, ale pewne jego punkty stanowią, niezależnie od art. 15 ust. 1 tej ustawy, pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu wymienionych tam warunków.

I tak (...) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Na podstawie art. 16 ust. 2 tej ustawy za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów (...).

Rozpatrując kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności, należy mieć także na uwadze art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

(...) wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne (...).

(...) nieściągalna wierzytelność zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków:

• wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji) oraz
• nieściągalność wierzytelności powinna być udokumentowana.

Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi (tj. późniejszy) z warunków.

(...) Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy zgodzić należy się z Wnioskodawcą, że wierzytelność odpisana jako nieściągalna może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia 2 warunków (...).

W związku z powyższym (...) wierzytelność odpisana jako nieściągalna może być przez Wnioskodawcę zaliczona do kosztów uzyskania przychodu roku 2020 na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o CIT. (...)".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2021 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.208.2021.2.AW)